Đối với người Việt, lễ tạ mộ vào cuối năm là một trong những hoạt động vô cùng ý nghĩa và quan trọng. Cụ thể thế nào, hãy cùng khám phá chi tiết ở ngay bài viết dưới đây nhé!
- Tìm hiểu ý nghĩa của phong tục lì xì ngày tết
- Tuyển tập thơ chúc tết người yêu hay không "cưỡng nổi"
Nội dung bài viết
Cứ mỗi dịp cuối năm, trước thời điểm đón Giao thừa và Tết Nguyên Đán, người dân thành thị cũng như nông thôn đều sắp xếp thời gian để đi tạ mộ. Họ thăm viếng, chăm sóc phần mộ ông bà, cha mẹ, người thân của mình để tỏ lòng hiếu thuận. Ngày tạ mộ cuối năm là một dịp giãi bày với ông bà, tổ tiên những chuyện đã xảy đến trong năm với cả gia đình, dòng họ; cũng là để thành tâm mời ông bà tổ tiên chuẩn bị cùng về ăn Tết với gia đình.
Lễ cúng tạ mộ cuối năm là gì?
Đây là một nghi thức nhằm thể hiện sự tưởng nhớ, lòng thánh kính đối với các bậc tổ tiên trong gia đình. Với quan niệm người đã mất vẫn tiếp tục cuộc sống ở thế giới bên kia, nên lễ tạ mộ cuối năm thường được tổ chức để mời gia tiên về ăn Tết cùng con cháu và cảm tạ các chư vị thần linh đã cho tổ tiên nương nhờ nơi đất lành.
Thời gian làm lễ tạ mộ thường sẽ tùy vào phong tục của từng vùng cụ thể. Tuy nhiên, lễ cúng tạ mộ cuối năm sẽ được diễn ra vào ngày 23/12 âm lịch cho đến ngày 30/12 âm lịch.
Thủ tục tạ mộ cuối năm như thế nào?
Phần sắm lễ tạ mộ tùy theo điều kiện, lòng thành của gia chủ. Song thông thường có những vật cúng cơ bản:
Hương thơm:
- Hoa tươi ( hoa hồng đỏ) 10 bông.
- Trầu 3 lá, Cau 3 quả cành dài đẹp.
- Trái cây 1 mâm to.
- Xôi trắng 1 mâm bên trên bày gà luộc nguyên con(Thường chọn giò hoặc là trống thiến).
- Rượu trắng 0,5 lít + Chén đựng rượu 5 cái.
- 10 lon bia + 2 bao thuốc lá + 2 gói chè ( 1 lạng/gói).
- 2 nến cốc màu đỏ dùng để thắp khi làm lễ.
Ngoài ra, trong lễ tảo mộ cuối năm còn có phần mã:
- 1 cây vàng hoa đỏ.
- 5 con ngựa 5 màu (đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, hia ( loại to) cùng với đồ kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi.
- Mỗi ngựa trên lưng có 10 lễ vàng tiền (một lễ gồm có tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ các loại..).
- 4 đĩa để tiền vàng riêng như sau: 1 đĩa để 3 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền, 1 đĩa có 1 đinh vàng lá, 7 đinh xu tiền, 1 đĩa có 9 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền, 1 đĩa có 1 đinh xu tiền.
- Đối với vong linh tùy theo là nam, phụ, lão, ấu, mà có áo quần tương ứng dâng tiến cho phù hợp. Ngoài ra có tiền âm phủ các loại kèm theo, tiền xu, vàng lá….mỗi thứ ít nhiều.
- Nếu phần mộ nhỏ thì phải có thêm mâm, thêm bàn để bày lễ lên sao cho phù hợp.
Đối với nghĩa trang có nơi thờ thần linh Thổ địa riêng thì phải bày lễ hai nơi. Trong đó, lưu ý phần mã bày ở nơi thờ thần linh Thổ địa. Có nơi dâng cây đại thiếc (thay vàng hoa đỏ), tùy theo phong tục tập quán ở mỗi nơi mà bạn có thể điều chỉnh tương ứng.
Văn khấn tạ mộ cuối năm
Năm mô A di Đà Phật
Con kính lạy:
- Quan đương xứ thổ địa chính thần
- Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
- Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
- Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh...
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, nhằm tiết...
Chúng con là:...
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:.. hiện phần mộ an táng ở nơi này. Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối. Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm:... ( đọc tên các đồ mã dâng cho vong)
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Những lưu ý khi đi tảo mộ cuối năm
- Phụ nữ đang thời kì hành kinh hoặc mang thai không nên đi tảo mộ. Không tính đến vấn đề phong thủy, cơ thể người phụ nữ lúc này rất yếu, dễ bị nhiễm lạnh và khí độc có nhiều ở nghĩa trang.
- Mộ phần của tổ tiên cần phải được quét dọn cỏ dại, thêm đất mới và hoa tươi, đừng quên quét dọn cả phía sau mộ. Khi làm mới lại diện mạo của mộ phần, trong lòng nhất thiết phải thật cung kính.
- Khi đi lại cần nhẹ nhàng, cẩn thận. Bạn không nên làm lộn xộn và xới xung đất vụn đá vụn để tránh ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan xung quanh.
- Những người có khí trường, sức khỏe yếu thì khi vào nhà nên bước qua chậu lửa hoặc tắm nước lá bưởi để xua đi những trường khí độc.
- Khi tảo mộ, không nên dẫm đạp lên mộ của nhà khác hoặc đá vào đồ cúng trên mộ của người khác. Gia đình có trẻ nhỏ nên chú ý trông chừng các bé cẩn thận.
- Không nên đi cúng tế ở nơi hẻo lánh, tốt nhất nên đi những con đường mà mọi người hay đi để tránh gặp nguy hiểm. Hơn nữa, theo quan niệm phong thủy, đi đến những nơi như vậy sẽ dễ nhiễm tà khí, nếu như thật sự cần đi thì nên đi cùng nhiều người.
- Khi tảo mộ, cần chú ý sửa sang bốn phía của ngôi mộ. Thứ nhất là để tỏ lòng kính trọng với những người đã khuất, thứ hai là để xem xét tình hình của mộ. Nếu như xung quanh mộ có nước (nước có thể vào bên trong hoặc vũng nước rất sát mộ) sẽ có ảnh hưởng không tốt cho vận thế của của người đời sau.
- Cấm kị việc nói bậy hoặc đùa cợt trong khi làm lễ.
Trên đây là thông tin chi tiết về lễ tạ mộ cuối năm cùng bài khấn văn ý nghĩa và các lưu ý cần thiết khi thực hiện lễ nghi quan trọng này. Hy vọng với những thông tin mới được chia sẻ trên đây, sẽ phần nào giúp quý độc giả biết cách thực hiện được ngày lễ tạ mộ cuối năm này thật thành kính và đúng lễ nghi, và đón rước được gia tiên về nhà ăn tết trong không khí đầm ấm nhất nhé!