Cúng 30 tết như thế nào cho đúng?

Truyền thống người Việt luôn coi trọng chữ hiếu, đây là một trong những đức tính được xem là quan trọng nhất của con người. Chính vì vậy, người Việt rất chăm lo trong việc thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Cứ đến ngày 30 tháng Chạp (hoặc 29 tháng Chạp), mọi gia đình sẽ bắt đầu làm mâm cúng Tết nguyên đán để rước ông bà về cùng đoàn tụ cùng con cháu. Vậy trong dịp đặc biệt đầy ý nghĩa này, chúng ta nên thực hiện thế nào cho đầy đủ lễ nghi? Cúng 30 tết thế nào cho đúng? Câu trả lời sẽ có ở ngay bài viết dưới đây nhé! Hãy cùng khám phá ngay thôi nào!

Cách cúng chiều 30 tết

Thời điểm chiều 30 Tết là khi mọi công việc trong năm cũ đều đã kết thúc, nhà cửa đã được trang hoàng sạch sẽ và mọi người đều kịp trở về nhà. Mọi thứ dường như đầy đủ và hoàn hảo nhất để chuẩn bị trình diện và làm cơm cúng.

Về cơ bản, tại gia đình vào ngày 30 Tết cần chuẩn bị hai mâm, một mâm cúng tất niên và sau đó là ăn tối, còn một mâm khác chuẩn bị cho cúng giao thừa. Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà thắp hương và đọc văn khấn, rồi các thành viên khác làm lễ vái. Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Để cho giản tiện, nhiều gia đình gộp chung lễ cúng tất niên với lễ cúng giao thừa.

Tùy thuộc theo vùng miền và điều kiện gia đình, mỗi nơi sẽ có mâm cơm cúng khác nhau, nhưng, một số vật phẩm nhất định phải có khi cúng theo phong tục của người Việt đó là: mâm ngũ quả, hương hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, bánh chưng,... Các món ăn trong ngày Tết sẽ được bầy biện trang nghiêm trên bàn thờ.

Trong đó, mâm ngũ quả dành cúng gia tiên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được. Tuyệt đối không dùng hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) không được dùng để cúng gia tiên. Bên cạnh đó, đĩa/mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương vì chắn mất trục khí chính, mà nên để ở hai bên.

Hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, cần phải hoa tươi chứ không dùng hoa giả, hoa nhựa. Nhiều người hay lấy câu "miễn thành tâm là được" để ngụy biện, khi thực hiện lại chạy theo hình thức, khoe mẽ với người ngoài mà không chú trọng đến chất lượng của hoa quả để thờ cúng. Điều này là hoàn toàn không nên. Gia chủ hãy chọn loại hoa tươi có ý nghĩa phù hợp như hoa đào, hoa mai,...để bài trí trên bàn thờ cúng tất niên nhé.
“

Cách cúng tối 30 tết

Cúng tối 30 tết hay còn gọi là cúng đêm Giao Thừa. Lễ cúng đêm giao thừa hay còn gọi là lễ Trừ Tịch có ý nghĩa như tiễn ông thần cũ và đón chào ông thần mới mang tài lộc, may mắn đến cho gia đình.

Mâm lễ cúng ngoài trời nên được đặt ở giữa sân, hướng đặt mâm lễ chỉ nên đặt hướng Bắc, hoặc hướng Đông tuỳ theo từng gia đình (hướng Bắc để cúng Thượng Đế, hướng Đông để cúng Thiên Tử là Vua).

Nếu cúng trong nhà, lễ cúng được phân chia làm hai khu vực: Trên bàn thờ đặt mâm cỗ ngọt và chay (bao gồm hương, hoa, đèn nến; bánh kẹo; mứt Tết; rượu/bia...), phía bàn dưới bàn thờ đặt một mâm cỗ mặn tùy thuộc vào sự sắp xếp của gia đình (bao gồm con gà, bánh chưng, mứt kẹo, trầu cau, hoa quả, rượu nước và vàng mã, đôi khi có thêm chiếc mũ của Ðại Vương hành khiển).

Người cúng đêm giao thừa nên là người chủ trong gia đình, không vướng "ô uế" của bụi trần (như có tang hay có kinh nguyệt, đối với phụ nữ). Khi cúng lễ phải ăn mặc chỉnh tề, đứng nghiêm trước bàn thờ để làm lễ cúng.

Bên cạnh đó, cũng có một số gia đình vào ngày 30 Tết cũng mang mâm lễ đến đền, chùa để cúng lễ. Mâm lễ đến đền chùa không cần quá cầu kì và phụ thuộc vào kinh tế của gia chủ để chuẩn bị. Sau khi cầu khấn, nhiều người xin lộc mang về cùng vài ba nén hương gọi là hương lộc đem cắm vào bát hương Táo quân ở nhà… Lửa đỏ ở mấy nén hương là lộc Phật Thánh ban với biểu tượng cho hồng vận, đem đến sự thịnh vượng.

Những bài văn khấn cúng 30 tết và cúng tất niên

1. Văn khấn cúng 30 tết trong nhà

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần vái lạy)

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.

Con kính lạy Đức Quan Thế Âm Bồ Tát cứu nạn cứu khổ chúng sinh.

Con kính lạy các ngài Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy các cụ tổ tiên nội - ngoại và chư vị tiên linh.

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm ...,

Tín chủ (chúng) con là: …, sinh năm: ………,

Hiện đang ngụ tại số nhà: …, ấp/khu phố: …, xã/phường: …, quận/huyện: ..., tỉnh/thành phố: ...

Giờ phút cuối năm đang gần kề, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, chúng con thành tâm, bày biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con lại kính mời: Các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội tộc, ngoại tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng hâm hưởng lễ vật. Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo thụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho chúng con, tân niên khang thái, ngày đêm tốt lành, thời thời được chữ bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.

Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần vái lạy)

2. Văn khấn 30 tết ngoài trời

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần cúi lạy)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con lạy quan bộ binh hành khiển đương niên năm…

Tín chủ (chúng) con là: …

Hiện đang ngụ tại: ...

Hôm nay là ngày 30 Tết năm…

Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kính dâng lên quan bộ binh khiển đương niên năm… Con xin quan chứng tâm chứng lễ, độ cho gia đình chúng con bước sang năm mới được mạnh khỏe, làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an.

Chín tháng đông ba tháng hè vô tai vô ách, vô bệnh, vô hạn cho gia chung chúng con lộc làm lộc ăn, lộc gần mang đến, lộc xa mang lại, buôn bán làm ăn gặp nhiều may mắn, độ cho con cháu nội ngoại được khỏe mạnh, chăm ngoan học giỏi, vâng lời cha mẹ.

Con xin quan độ cho đại gia đình chúng con sang năm… được an khang thịnh vượng, như tâm sở ý, như nguyện sở cầu.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần vái lạy)

3. Văn khấn cúng đêm giao thừa

Phục dĩ

Thánh công tham tán tiệm hồi ngọc luật chi xuân thiên ý trùng hàn dục tống lạp mai chi tuyết tuế diệc mạc chỉ tế dĩ an chi

Viên hữu:...

Việt Nam quốc:...

Thượng phụng

Phật hiến cúng

...... thiên tiến lễ

Tạ ân tất niên tập phúc nghênh tường cầu vạn an sự

Nhương chủ:...

Cao ngự phủ giám phàm tình ngôn niệm tuế nguyệt như lưu nãi thiên thì chi mặc vận thủy chung bất thất tư tự sự chi khổng minh

Cố quyên cát nhật vi hi đông vu bá chu thi thập nhi cát tính dĩ tế công xã thùy nguyệt lệnh chi văn cố

Tư đại lữ sao thanh tam bách lục tuần tương tận chị thử nhị dương ứng độ thất thập nhị hầu sơ chu thành khả thông

Thần liêu dĩ tốt tuế do thị kim nguyệt cát nhật kiền bị phỉ

Cụ hữu sớ văn mạo thân

Thượng tấu

Cung duy

Thập phương vô lượng thường trụ tam bảo

Nam mô sa bà giáo chủ bản sư thích ca mâu ni phật

Nam mô tam thừa đẳng giác chư đại bồ tát chư hiền thánh tăng

Tam giới thiên chủ tứ phủ vạn linh công đồng đại đế

Cung vọng

Duệ gián tập hi kim luân thường chuyển tự chính nguyệt nhi kết nguyệt hồng đăng khai cát khánh chi hoa quá kim niên phục lai niên lục

Trúc báo bình an chi tự phúc lộc thường xuân chi cảnh phục dĩ nhi lai tai ương biến quái chí tường kim đương thỉnh giải

Đãn thần hạ tình vô nhân kích thiết bình doanh chi chí cẩn sớ.

Thiên vận… niên… nguyệt… nhật thần khấu thủ bách bái thượng sớ.

Trên đây là chi tiết và những lưu ý cho câu hỏi "cúng 30 tết như nào cho đúng". Hy vọng các quý độc giả đã tìm được câu trả lời hợp lý và chuẩn bị được một ngày cúng 30 tết thật hoàn hảo và cung kính nhất nhé. Đồng thời cũng xin kính chúc các quý độc giả có một năm mới thêm nhiều niềm vui, may mắn và tài lộc hơn năm cũ!