Tránh xa 3 loại dầu ăn 'cực hại' này nếu không muốn trở thành 'gánh nặng' cho gan, nhiễm bệnh khó chữa được

Bởi vì cách sử dụng dầu ăn có tác động lớn đến sức khỏe của gan WHO khuyến cáo nên dừng hoặc tránh xa 3 loại dầu ăn sau để tránh gây hại như sau:

Dầu ăn chiên đi chiên lại nhiều lần

Dầu ăn chiên đi chiên lại nhiều lần có hại với sức khỏe hơn rất nhiều so với chúng ta thường nghĩ. Không chỉ là một kiểu tiết kiệm sai lầm, đây còn là thói quen mang bệnh tật đến cơ thể, nhất là đối với lá gan.

Bởi dầu ăn khi dùng nhiều lần có thể giải phóng các hóa chất độc hại như acrolein, acrylamide, tetrahydropyran… Đây được coi là một trong những tác nhân quan trọng gây tổn thương tế bào gan.

Ngoài ra, đồ chiên rán chứa nhiều chất béo và đường, ăn nhiều đồ chiên rán trong thời gian dài dễ dẫn đến các bệnh mãn tính như béo phì, hội chứng chuyển hóa, từ đó gây tổn thương gan. Đồng thời, nó cũng có thể gây hại cho mạch máu và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Vì vậy, bạn nên đưa vào danh sách đen những loại dầu chiên đi chiên lại nhiều lần để bảo vệ sức khỏe.

Dầu ăn thủ công tự làm hoặc được chiết tại xưởng nhỏ

Mặc dù dầu tự ép ở các xưởng nhỏ có giá rất rẻ tuy nhiên có những nguy cơ nhất định đối với sức khỏe. Điều này cũng tương tự như việc chúng ta tự làm các loại dầu ăn thủ công tại nhà.

Bởi vì nguy cơ sử dụng nguyên liệu bị nhiễm nấm mốc để tự chiết xuất, dầu được chiết ra rất dễ bị nhiễm nấm mốc, dẫn đến chất lượng dầu giảm sút. Ngoài ra, nếu bể lên men, bể chứa dầu và các thiết bị khác không được làm sạch và khử trùng kịp thời trong quá trình khai thác thì dầu cũng dễ nhiễm khuẩn.

Trong khi đó, dầu ăn thủ công tại nhà lượng nhỏ và tự chiết tại các xưởng nhỏ lại rất dễ gặp phải các vấn đề vệ sinh, tiệt trùng chưa đủ, không được đánh giá chất lượng đầu ra theo tiêu chuẩn chính quy. Chúng cũng có thời hạn sử dụng ngắn hơn hoặc không được ghi chú rõ ràng, rất dễ tiêu thụ khi đã hết hạn. Nên tốt nhất không tự ép hoặc mua dầu ăn từ các cơ sở nhỏ, không uy tín… để tránh một lượng lớn chất độc hại sẽ đi vào cơ thể, kích thích tổn thương tế bào gan, tăng nguy cơ ung thư gan.

Dầu ăn quá hạn sử dụng

Tiếp tục sử dụng ngay cả khi dầu ăn đã quá hạn sử dụng thực tế lại là thói quen không hiếm gặp. Thậm chí nhiều người còn cho rằng đó là đức tính tốt, tiết kiệm và tránh lãng phí. Hoặc nhiều người quá bận rộn mà không quan tâm đến hạn sử dụng của dầu ăn khi nấu nướng.

Dầu ăn quá hạn sử dụng sẽ bị phân hủy dần, sinh ra một số oxit, gốc tự do và các chất khác, có thể gây tổn thương tế bào gan và gây ra các bệnh về gan.

Ngoài ra, một số chất như peroxid hóa lipid và các chất ô nhiễm có thể gây tổn hại thêm cho gan và dẫn đến tình trạng bệnh gan trầm trọng hơn.

Nếu bạn dùng dầu ôi thiu, hết hạn sử dụng trong thời gian dài còn có thể làm tăng gánh nặng cho gan, gây tổn thương chức năng gan. Vì vậy, chúng ta nên chú ý đến việc bảo quản và sử dụng dầu theo đúng thời gian, tránh sử dụng dầu đã hết hạn sử dụng, kém chất lượng.

Nên làm gì để gan khỏe mạnh?

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể. Gan của bạn đóng vai trò giải độc cơ thể. Vì vậy, khi lá gan khỏe mạnh, cơ thể bạn cũng tràn đầy sức sống và ít bị bệnh tật hơn. Sau đây là cách giúp bạn duy trì lá gan khỏe mạnh:

- Duy trì cân nặng hợp lý

Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, bạn đứng trước nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, một trong những hình thức bệnh gan tiến triển nhanh nhất. Trong trường hợp này, giảm cân là cách để giảm lượng mỡ thừa trong gan.

- Chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý

Để lá gan của bạn khỏe mạnh, không bị quá tải, nên tránh những bữa ăn mà hàm lượng calories quá cao, tránh ăn nhiều chất béo bão hòa, quá nhiều tinh bột (carbonhydrate) tinh chế và đường tinh chế.

Hãy duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, nên ăn nhiều chất xơ. Để đủ hàm lượng chất xơ, bạn nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, bánh mỳ ngũ cốc nguyên hạt, gạo và ngũ cốc nguyên hạt. Đối với chất béo, nên ăn dầu thực vật, các loại quả hạch, hạt (lạc, óc chó,...) và cá cũng với hàm lượng hợp lý. Người bị gan nhiễm mỡ nên ăn dầu thực vật và mỡ cá thay vì mỡ động vật.

Uống đủ nước hàng ngày. Bởi uống nước giúp cơ thể tránh mất nước, qua đó gan cũng được thải độc tốt hơn và khỏe mạnh hơn.

- Tập thể dục đều đặn, thường xuyên

Khi bạn tập thể dục đều đặn liên tục, cơ thể bạn sẽ "đốt cháy" triglyceride và do đó có thể giảm mỡ trong gan. Tập thể dục cũng giúp máu lưu thông tốt hơn, đặc biệt để nuôi dưỡng lá gan của bạn khỏe mạnh hơn.

- Tránh xa độc tố

Độc tố có thể làm tổn thương tế bào gan. Hãy giảm tiếp xúc trực tiếp với độc tố như các sản phẩm khí dung aerosol và chất tẩy rửa, thuốc trừ sâu, hóa chất và chất phụ gia. Khi sử dụng khí dung aerosol, hãy đảm bảo phòng thoáng khí và đeo khẩu trang. Không hút thuốc.

- Hạn chế đồ uống có cồn

Đồ uống chứa cồn như rượu bia,...có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe. Rượu có thể gây hư tổn hoặc hủy hoại các tế bào gan và gây ra sẹo ở gan. 

Hãy tư vấn bác sĩ để cai rượu. Bạn có thể uống rượu ở mức độ cho phép hoặc nếu cần, có thể phải bỏ hẳn rượu.

- Cần thận trọng khi tiếp xúc với máu

Nếu vì lý do nào đó mà bạn tiếp xúc với máu hay vết thương hở của ai đó mà không được khử trùng, cần ngay lập tức đi khám bác sĩ. Nếu lo lắng, hãy đến ngay phòng y tế gần nhất để được tư vấn khử khuẩn, làm sạch vết thương hở, tránh nhiễm trùng và làm các xét nghiệm theo dõi nếu cần thiết.

- Tiêm phòng viêm gan

Hiện tại, tiêm phòng có thể giúp chúng ta chống lại viêm gan A và viêm gan B. Tuy nhiên, không may là chúng ta vẫn chưa có vaccine phòng viêm gan C. Vì vậy, bảo vệ chống lây nhiễm viêm gan C vẫn là cách tốt nhất.

Để phòng chống viêm gan C, cần tránh tiếp xúc với máu người nhiễm, tránh sử dụng chung vật dụng cá nhân hay kim tiêm với người nhiễm. Khi nghi ngờ phơi nhiễm, cần đến ngay bệnh viện khám, xét nghiệm và được tư vấn phòng ngừa điều trị kịp thời.