Mayonnaise - Loại gia vị phổ biến trên thế giới với nguồn gốc có vô vàn tranh cãi

Xoay quanh chuyện nguồn gốc, nhiều thông tin cho rằng, sốt mayonnaise ra đời vào năm 1756 và được Công tước người Pháp de Richelieu thưởng thức phiên bản đầu tiên tại Minorca, Tây Ban Nha. Vào giữa những năm 1700, mayo được mang về Pháp và được gọi dưới cái tên "Mahonaise" theo tên Mahón - hòn đảo nơi vị Công tước này đã nếm thử chúng.

Việc sáng tạo ra loại gia vị này rất tình cờ, nhưng nó cũng gây nên nhiều tranh cãi. Hai đất nước Pháp và Tây Ban Nha đều "giành" lấy bản quyền của loại sốt kỳ diệu này.

Chuyện là đầu bếp của vị Công tước người Pháp kia không có kem để làm nước sốt, nên thay thế bằng dầu ô liu. Mayonnaise như chúng ta biết ngày nay không phải phiên bản gốc. Loại mayonnaise mà chúng ta thường sử dụng hiện nay được tạo ra đầu những năm 1800, khi Marie-Antoine Carême - đầu bếp nổi tiếng đầu tiên trên thế giới - trộn dầu và lòng đỏ trứng thành một loại nhũ tương.

Mặc dù nhiều nguồn thông tin cho rằng mayonnaise được phát minh bởi đầu bếp người Pháp của Công tước de Richlieu nhưng Tom Nealon - nhà văn chuyên viết về ẩm thực đã cho rằng điều này thật "lố bịch" và đưa ra giả thuyết "salsa mahonesa" đã có mặt trên bán đảo Mahón từ trước đó. Chúng là sự kết hợp giữa tỏi và dầu ô liu cổ đại ở Địa Trung Hải, được gọi là allioli, alholi và aioli.

Nói mayonnaise là loại gia vị kỳ diệu cũng không phải không có nguyên nhân. Mayonnaise gồm trứng, dầu thực vật (thường là dầu ô liu) và một chất lỏng có tính axit, thường là giấm hoặc nước cốt chanh. Các phiên bản sau này có thể thêm tiêu, mù tạt hoặc công thức sáng tạo riêng.

Lòng đỏ trứng hoạt động như một chất nhũ hóa giúp kéo dầu và nước trong nước cốt chanh hoặc giấm lại với nhau. Sự biến đổi kỳ diệu này được ứng dụng nhiều trong ẩm thực xưa, cụ thể là được áp dụng để tạo ra loại sốt mayonnaise "thần thánh".

Tại sao mayonnaise lại trở thành loại gia vị phổ biến?

Mayonnaise có thể để được lâu dài mà vẫn giữ được độ béo ngậy và an toàn trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Một trong những yếu tố làm nên điều đó là giấm hoặc nước cốt chanh có xu hướng tiêu diệt bất cứ vi khuẩn nào có thể phát triển.

Sau khi loại sốt kỳ diệu này chinh phục người Pháp, chúng "di cư" sang Anh, Đức và vượt Đại Tây Dương đến Mỹ.

Sự "xâm chiếm" của mayo ở Mỹ là không thể phủ nhận. Chúng là loại gia vị số 1 tại đây, vượt cả sốt cà chua và mức tiêu thụ cũng rất cao. Còn nhắc đến vị trí đầu bảng, không thể thiếu Nga (món salad Nga nổi tiếng trứ danh) hay Nhật Bản (mayo được phủ lên trên món bánh bạch tuộc takoyaki) và nhiều nơi khác trên thế giới.

Theo Slate, bắt đầu từ cuối thế kỷ 19, nhiều thực khách sành ăn đã mê mẩn món salad khoai tây ngâm sốt mayo, salad cà chua và salad waldorf - một sự kết hợp tao nhã giữa táo, cần tây, óc chó và sốt mayonnaise.

Sốt mayonnaise được ưa thích vì chúng có tác dụng tuyệt vời trong việc "ngụy trang" những sai sót của rau củ và khả năng kết dính tuyệt vời cho phép chúng trở thành một thứ không thể thiếu đối với bánh mì sandwich, chính là món ăn trưa được ưa chuộng vào những năm 1920, khi máy cắt bánh mì ra đời.

Mayonnaise hiện nay sử dụng rất tiện lợi, có thể pha trộn, kết hợp với các nguyên liệu để làm nên nhiều món ăn ngon hoặc pha chế các công thức nước chấm. Từ công thức cơ bản, các nhà sản xuất đã sáng tạo ra nhiều thương hiệu của riêng mình, có sự tăng giảm của các thành phần, phù hợp với đa dạng khẩu vị của thực khách.