Khi môi trường xung quanh thay đổi, những đối tượng có sức đề kháng yếu như trẻ em rất dễ bị nhiễm những căn bệnh về đường hô hấp. Viêm đường hô hấp ở trẻ em có những biểu hiện tương tự như bị cảm nhưng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm hơn nếu không xử lý kịp thời.

Viêm đường hô hấp ở trẻ em là gì?

Viêm đường hô hấp thường gặp nhất ở trẻ em là viêm đường hô hấp trên. Đường hô hấp trên là cơ quan thường xuyên tiếp xúc với không khí và dễ bị ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài môi trường như khói, bụi, nấm mốc, nóng, lạnh, virus, vi khuẩn.

Đường hô hấp trên bao gồm các bộ phận mũi, họng, thanh quản. Khi các cơ quan này bị nhiễm trùng sẽ có những triệu chứng tương tự nhưng bệnh cảm. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang viêm họng, viêm mũi, viêm amidan, viêm xoang, viêm tai giữa... Các bệnh này được gọi chung là viêm đường hô hấp trên.

Triệu chứng của viêm đường hô hấp ở trẻ em

Viêm đường hô hấp trên ở trẻ em hay người lớn thì nhìn chung là căn bệnh thường gặp, dễ điều trị nhưng lại hay tái phát. Triệu chứng viêm đường hô hấp trên ở trẻ em thường gặp là sốt nhẹ (khoảng 38.5 độ C), ho, khò khè, chảy nước mũi, bỏ bú, bỏ ăn, quấy khóc...

Tuy chỉ có dấu hiệu như bệnh cảm thông thường nhưng ở trẻ em, nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang viêm phổi. Vì thế, nếu bé có những triệu chứng sốt cao, ho, thở nhanh thì nên đứa bé đến bệnh viện để được điều trị.

Nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp ở trẻ em

Trẻ bị viêm đường hô hấp trên có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do virus và vi khuẩn. Với trẻ dưới 5 tuổi, đa phần bệnh do virus gây ra. Đó là những loại virus như virus hợp bào hô hấp, virus cúm, virus cúm, sởi, và một số loại nấm...

Bên cạnh đó, nếu bé có một trong số những yếu tố sau thì sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh về đường hô hấp trên. Đầu tiên, đó là những trường hợp trẻ em sinh non, sinh mổ, còi xương, suy dinh dưỡng, trẻ bị thiếu vitamin hoặc suy giảm miễn dịch do mắc bệnh HIV hoặc điều trị corticoid kéo dài...

Thông thường trẻ em dưới 1 tuổi, đặc biệt là trong 2 tháng đầu sau sinh thì sẽ dễ bị mắc bệnh hơn. Ngoài ra, điều kiện sống không lành mạnh như nhà chật hẹp, ẩm thấp, vệ sinh kém hoặc phòng điều hòa nhiệt độ thấp rất dễ khiến cổ họng bị viêm. Khi chuyển mùa, thời tiết thay đổi đột ngột cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh về đường hô hấp ở trẻ nhỏ.

Cách điều trị viêm đường hô hấp ở trẻ em

Trong những trường hợp chưa thể đưa đến bệnh viện hoặc bệnh nhẹ thì mẹ có thể giúp bé nhanh khỏi bằng một số cách tại nhà.

Trẻ bị sốt cao

Nếu bé bị sốt ở mức 37,5 - 38,5 độ C thì mẹ nên mặc quần áo thoáng mát và để bé ở trong phòng mát. Tiếp sau đó, mẹ có thể dùng khăn lau các vùng nóng trong người bé như trán, nách, bẹn bằng nước ấm. Khi bé bị sốt, mẹ nên cho bé uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ và đo nhiệt độ thường xuyên để theo dõi xem bé có hạ sốt không.

Nếu bé sốt trên 38,5 độ thì cần theo dõi bé cẩn thận hơn nữa. Mẹ vẫn tiếp tục làm mát cho bé bằng cách lau những vùng trán, nách, bẹn bên cạnh việc dùng thuốc hạ sốt. Ngoài ra, mẹ còn có thể kết hợp dùng nước ấm để hạ nhiệt độ, tránh để sốt cao dẫn đến co giật.

Trẻ bị nghẹt mũi, chảy nước mũi nhiều

Khi bị nghẹt mũi, bé thường sẽ quấy khóc vì cảm giác khó chịu. Vì thế, mẹ nên tìm cách làm thông thoáng mũi cho bé. Mẹ có thể sử dụng khăn khô mềm để lau hoặc dùng nước muối sinh lý nhỏ vào hai bên mũi sau đó dùng dụng cụ hút mũi lấy dịch mũi ra. Lưu ý, mẹ không nên dùng miệng để hút mũi cho bé vì miệng người lớn có rất nhiều vi khuẩn có hại cho bé.

Mẹ nên làm sạch mũi cho bé trước khi ăn hoặc cho bú vì nếu dịch mũi quá nhiều và đặc quánh thì bé rất dễ bị nôn trớ khi ăn. Ngoài ra, khi bé bị nghẹt mũi, mẹ nên đặt bé nằm cao đầu hoặc bế ở tư thế đứng song song với cơ thể mẹ để bé dễ chịu hơn. Bên cạnh đó thì mẹ cần giữ cho bé sạch sẽ và ấm áp trong thời tiết lạnh.

Bé bị ho

Với những bé ho nhiều, mẹ có thể cho xử lý bằng một số bài thuốc dân gian trị ho thông thường. Đó có thể là một chút mật ong pha loãng, quả quất hấp với đường kính và gừng. Đây là những phương pháp trị ho an toàn và hiệu quả cho trẻ em. Ngoài ra, nếu tình trạng ho nhiều hơn thì mẹ có thể sử dụng thuốc ho theo kê toa của bác sĩ.

Trẻ bị nôn

Một số trẻ viêm đường hô hấp thường bị nôn, lúc này, mẹ đừng hoảng hốt mà hãy bình tĩnh xử lý. Đầu tiên, mẹ đặt bé nằm nghiêng sang một bên và làm sạch chất nôn ở miệng, mũi, họng... của bé. Nếu bé liên tục nôn kèm theo nhiều dấu hiệu lạ như mặt trũng, da nhăn nheo, lừ đừ thì nên đưa bé đến bệnh viện để xử lý kịp thời.

Khi nào trẻ bị viêm đường hô hấp cần đến bệnh viện?

Tuy là một căn bệnh lành tính nhưng nếu gặp những triệu chứng nguy hiểm, mẹ không nên tự xử lý tại nhà. Đầu tiên là khi bé bé bú hoặc không ăn uống được. Nếu bé sốt cao liên tục từ 2 - 5 ngày thì cũng nên đưa bé đến bệnh viện để được điều trị.

Ngoài ra, nếu bé có những triệu chứng như khó thở, thở gấp, thở rút lõm lồng ngực... thì nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Đây có thể là những biến chứng của bệnh và cần phải có biện pháp để tránh những căn bệnh nguy hiểm về sau. Đặc biệt là nếu viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh thì mẹ cần để ý nhiều hơn để kịp thời xử lý khi bé có những triệu chứng đầu tiên của bệnh.

Cách phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em

Viêm đường hô hấp ở trẻ em là căn bệnh chẳng dễ tránh, nhất là khi thời tiết thay đổi. Thế nhưng, mẹ cũng có một số biện pháp để giúp bé phục hồi nhanh và ngăn nguy cơ tái phát.

Vệ sinh nơi ở sạch sẽ

Với trẻ em thì phòng ở bao giờ cũng nên sạch sẽ và gọn gàng. Nếu sử dụng điều hòa thì nên điều chỉnh ở nhiệt độ 25 - 26 độ C và kiểm tra xem nhiệt độ này đã thích hợp với bé chưa. Nếu lưng và sau gáy bé không toát mồ hôi hoặc ngủ ngon thì nhiệt độ này đã ổn. Trước khi bé ra khỏi phòng thì nên tắt máy lạnh trước 30 phút để bé không bị chênh lệch nhiệt độ.

Chăm sóc mũi cho bé

Kể cả những lúc không bị bệnh, mẹ cũng nên chú ý thông thoáng mũi cho bé. Mẹ nên dùng những vật dụng đảm bảo vệ sinh và những sản phẩm có nguồn gốc từ biển sau. Những phương pháp như nhỏ nước ép tỏi hoặc hành vào mũi có thể khiến bé bị bỏng niêm mạc mũi và khiến bệnh trầm trọng hơn.

Chú ý chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng giúp bé mau lớn và tránh được nhiều bệnh tật. Với trẻ sơ sinh, mẹ nên cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng qua việc bú đủ bữa và bổ sinh thêm nhiều dưỡng chất có lợi cho bé mỗi ngày. Nếu bé đã ăn dặm thì nên thay đổi thực đơn để cung cấp thêm những chất dinh dưỡng giúp bé tăng cường đề kháng.

Viêm đường hô hấp ở trẻ em là một căn bệnh rất dễ gặp và dễ tái phát. Tuy vậy, mẹ luôn có những cách để xử lý giúp con dễ chịu hơn hoặc phòng bệnh bằng sinh hoạt lành mạnh mỗi ngày.