Để chuẩn bị cho mâm quả dâng lên ông bà, tổ tiên ngày Tết, ngoài những loại trái cây quen thuộc như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài… có một loại trái cây khác được bày bán khá nhiều ở chợ là trái dư (cà vú). Đây là loại trái cây nhìn đẹp mắt, nhưng bên trong loại chứa chất kịch độc và mức độ nguy hiểm khôn lường nếu người ăn phải nó.

Sở dĩ loại quả này có sức hút với các bà nội trợ là vì chúng có màu sắc tươi sáng, bắt mắt, giúp mâm quả đủ đầy và nhìn đẹp mắt hơn. Đúng như tên gọi là trái dư, người ta cho rằng những quả cà vú vàng ươm, bắt mắt này được gắn với quan niệm cầu xin cho một năm mới dư giả, lộc đầy nhà, mong bình yên, tài lộc sẽ đến trong cả năm.

Đặc biệt, không chỉ thịnh hành ở miền Tây, trái dư cũng đã xuất hiện tràn lan ngoài thị trường miền Bắc, nhất là Hà Nội. Trái dư khá đẹp mắt với màu vàng óng, hình dáng căng mọng, tròn đầy, lại có những u ở phần cuống như những cánh hoa. Người ta cho rằng phải chọn loại dư có 5 cánh mới tốt, theo quan điểm của dân gian sinh, lão, bệnh, tử thì 5 cánh rơi vào chữ sinh. Ngoài ra, cánh dư phải đều thì mới tốt.

Trái dư có tên khoa học là Solanum mammosum, là loài thực vật có hoa trong họ Cà. Cà vú dê là loại cây nhỏ, cứng cao tới 1,5 m, có lông dày và gai. Lá có phiến to, dài 10-15 cm, có gai đứng dẹp cao đến 2,5 cm ở gân và lông dày; cuống dài. Tán hoa ngoài nách lá, mang 3-4 hoa. Hoa màu vàng lam hay tím, đài có lông, cánh hoa hẹp... Tuy nhiên, trong loại quả này chứa chất cực độc mà không phải ai cũng biết. Trái dư chứa các chất solanine và scopolamine với nồng độ cao nên độc tính rất cao, ngoài ra còn có các độc chất như atropine và hyoscyamine gây ảo giác, liệt cơ.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) cũng cho biết: "Nếu chẳng may nhiễm độc solanine, chúng ta có thể bị ngộ độc, người bệnh dễ gặp phải các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, tim ngừng đập, thậm chí gây nguy hiểm cho tính mạng".

Chung nhận định này, PGS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm) cho biết thêm: "Nếu nhiễm độc nhẹ chất này, bệnh nhân sẽ bị chảy nước dãi, nôn mửa, đau bụng. Nặng hơn thì có thể rơi vào tình trạng sùi bọt mép, hôn mê, co giật và tử vong ngay lập tức".

Trong khi đó, ThS.BS Dzoãn Thị Tường Vi (nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198) cũng khẳng định: "Không nên chủ quan để chất này đi vào cơ thể vì chất độc tích tụ lây ngày có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng hoặc tạo thành các bệnh nguy hiểm khác".

Theo PGS.TS Trần Hồng Côn (giảng viên khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội): "Đây là loại thuốc gây mê không màu, không mùi và không vị. Khi trúng phải loại chất này, nạn nhân thường rơi vào trạng thái vô thức".

Sau khi cầm nắm những loại quả màu vàng ươm này rồi cho tay vào miệng thì bạn sẽ gặp hậu quả khó lường. Nhất là khi những loại quả này rất bắt mắt, rất thu hút trẻ nhỏ, để trẻ nhỏ cho lên miệng thì vô cùng nguy hiểm. Hãy cảnh giác cao độ và tốt nhất không nên sử dụng loại quả này bày biện mâm ngũ quả vì một cái Tết sum vầy, ấm áp với những mong ước an yên trong năm mới.

Nông dân ở miền Tây thì cho rằng, dư là loại cây rất dễ trồng thích hợp với khí hậu ở miền Tây Nam Bộ. “Khỏi cần mua gốc, mình chỉ cần ươm quả nó lại rồi lấy hạt nhét xuống đất là được. Trồng khoảng 6 tháng là có thể cây cho ra loạt trái đầu tiên, quả nó to, cứng cáp nên việc vận chuyển khá dễ dàng, ít bị dập, thâm đen… Trái dư còn lâu hư nên được nhiều người ưa dùng”.

Khi được hỏi về loại quả này có dược tính bên trong như thế nào thì đa phần người dân trồng dư đều lắc đầu không biết. Họ chỉ biết quả này không được ăn, chỉ chưng cho đẹp. “Trồng để bán kiếm tiền thôi chứ có ai tìm hiểu về dược tính của nó đâu, chỉ nghe người ta đồn là trái này rất độc không được ăn. Họ lại thấy người ta trồng dễ kiếm tiền quá nên bắt chước trồng theo, cứ như thế mà cả ấp toàn… dư”.

Vào dịp Tết, thị trường bày bán tràn lan các loại mặt hàng để người tiêu dùng thoải mái lựa chọn. Bên cạnh những loại mứt tết, hoa quả, hạt sấy khô để bày biện, ăn tết thì những loại quả được trang trí trên mâm ngũ quả cũng được chị em hết sức đầu tư. Có không ít những loại trái cây vừa có ý nghĩa may mắn, bình an lại tốt cho >sức khỏe nên các chị em hãy chú ý trong khâu lựa chọn để tránh rước về những thứ độc hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe người thân.