Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là nguyên nhân thường gặp, gây ra các bệnh viêm phổi cộng đồng (CAP). Dự phòng kịp thời đóng vai trò quan trọng giúp giảm thiểu gánh nặng các bệnh tật.
Theo các chuyên gia, phế cầu khuẩn gây ra các bệnh viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm tủy xương, viêm khớp nhiễm trùng và nhiễm khuẩn huyết trên toàn thế giới.
Người lớn tuổi, trẻ em và người suy giảm miễn dịch là những đối tượng dễ mắc.
Ngoài ra, người lớn tuổi mắc các bệnh mạn tính, như đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tim mạn tính, càng có nguy cơ cao mắc thêm bệnh phế cầu khuẩn.
Không những làm tỉ lệ nhiễm trùng cao, phế cầu khuẩn còn gây tử vong do mắc các bệnh liên quan, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân trẻ em và người cao tuổi.
Bác sĩ Eva Polverino phát biểu tại hội thảo
Tại hội nghị “Gánh nặng bệnh tật của phế cầu trên người trưởng thành – Vai trò của vắc-xin phế cầu cộng hợp” do Công ty TNHH Pfizer (Việt Nam) đồng hành cùng Hội Y học Dự phòng Việt Nam tổ chức, bác sĩ Eva Polverino, Trưởng Đơn vị Nghiên cứu về Nhiễm trùng Hô hấp tại Khoa bệnh Hô hấp, Bệnh viện Vall d’Hebron - Barcelona, nói: “Theo Nghiên cứu về gánh nặng bệnh tật toàn cầu năm 2021, cả thế giới có khoảng 344 triệu ca nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và 2,18 triệu ca tử vong do tình trạng này.
Trong đó, phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây ra tỉ lệ các ca nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và tử vong cao nhất, ước tính có 97,9 triệu ca nhiễm và 505.000 ca tử vong.
Riêng tại Việt Nam, tỉ lệ tử vong do viêm phổi năm 2021 là 18,2/100.000 dân”.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, ước tính mỗi năm trên thế giới có 1,6 triệu người chết do bệnh phế cầu khuẩn, trong đó có 600.000 đến 800.000 người lớn chủ yếu do viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết.
Hơn 90% số ca tử vong này xảy ra ở các nước đang phát triển. Nhưng ngay cả ở các quốc gia phát triển, bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn cũng gây tỉ lệ tử vong cao – trung bình 10-20% ở người lớn bị viêm phổi do phế cầu khuẩn, tỉ lệ này còn cao hơn nhiều ở những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh.
PGS. Đỗ Văn Dũng, Trường Đại học Y Dược TP.HCM, phát biểu tại hội nghị
PGS. Đỗ Văn Dũng – Trường Đại học Y Dược TP.HCM bổ sung thêm: “Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh phế cầu ở người trưởng thành bao gồm tuổi tác; tình trạng miễn dịch suy yếu (người mắc bệnh HIV, ung thư huyết học, suy thận mạn, hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch); Các bệnh mạn tính như tim mạch, phổi mạn tính, đái tháo đường, gan mạn tính; Hành vi lối sống như hút thuốc lá và nghiện rượu - Hút thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch và gia tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, trong khi nghiện rượu có thể làm suy giảm chức năng gan và hệ miễn dịch”.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tỉ lệ mắc bệnh và tử vong sẽ tăng đáng kể theo độ tuổi và tình trạng miễn dịch của bệnh nhân.
Các bệnh lý nền có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi do phế cầu khuẩn và ngược lại viêm phổi do phế cầu khuẩn có thể làm nặng thêm các tình trạng bệnh nền vốn có.
Tỉ lệ mắc bệnh viêm phổi cộng đồng (CAP) tăng theo tuổi và tình trạng miễn dịch của bệnh nhân, tỉ lệ tử vong của viêm phổi xâm lấn do phế cầu thay đổi từ 6% đến 20%.
Tình trạng kháng kháng sinh của phế cầu khuẩn cũng là một vấn đề toàn cầu.
Bên cạnh đó, gánh nặng tài chính không hề nhỏ. Theo thống kê riêng tại Việt Nam, chi phí điều trị trung bình cho mỗi bệnh nhân viêm phổi cộng đồng dao động trung bình từ 15-23 triệu đồng (tương đương từ 600-1.000 đô la Mỹ) và thời gian nằm viện trung bình từ 6-13 ngày.
Vì vậy, dự phòng kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và tác hại của bệnh do phế cầu mang lại.