3 con gái đòi ‘hóa vàng’ mẹ ruột ở Hưng Yên: Yếu tố pháp luật trong quyền chia thừa kế quy định như thế nào?

Sự việc trên khiến nhiều người sau khi chứng kiến đã không khỏi bàng hoàng và kinh ngạc thay. Ở gần sát bên, những người hàng xóm đã không khỏi đau lòng, thất vọng cho cách hành xử của những người con bất chấp tình thân máu mủ để ra tay với mẹ ruột của chính mình. 

Theo thông tin từ Báo Tuổi trẻ, vợ chồng bà Đ. có 2 mảnh đất gồm 1 mảnh ở trong ngõ và 1 mảnh đất ngoài mặt đường. Chồng mất không để lại di chúc, bà Đ. sống với người con trai, còn 3 cô con gái đều đã đi lấy chồng nên bà quyết định chia thừa kế phần tài sản này cho các con như sau: Mảnh đất ngoài mặt đường cho con trai để còn thờ cúng tổ tiên, còn mảnh đất trong ngõ chia đều cho 3 cô con gái. Các bên đọc xong biên bản chia thừa kế đều đã đồng ý ký vào biên bản.

Dù vậy 3 người con gái này sau đó đã đến nhà mẹ ruột đòi chia thêm phần đất ở ngoài mặt đường, trong đó cô con gái thứ 3 là có phản ứng gay gắt nhất. Nhiều lần hòa giải không thành, thế nhưng, chẳng ai ngờ rằng 3 cô con gái đã có hành động như trên vào ngày 30/10/2022.

Chia sẻ trên Báo Info/VietNamNet TS. LS. Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) chỉ rõ những quy định trong quyền thừa kế qua sự việc đau lòng trên, mong rằng yếu tố đạo đức, pháp luật cũng được nâng cao hơn để tránh những trường hợp đáng tiếc.

Khi những mâu thuẫn tranh chấp phát sinh được giải quyết có tình có lý, đúng pháp luật, những người có uy tín trong gia đình, trong cộng đồng phân tích hóa giải cũng giúp tranh chấp không phát sinh nghiêm trọng và sớm được giải quyết.

Theo đó, việc có những hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm, tài sản, xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người khác khi có tranh chấp mâu thuẫn về tài sản là một trong những điều nghiêm cấm của pháp luật.

“Trường hợp những người con giải quyết bằng vũ lực, sử dụng xăng để đốt nhà nhằm gây áp lực hoặc xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của những người khác trong gia đình thì đó là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Người vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm về tội giết người quy định tại điều 123 Bộ luật Hình sự, khi đó có khi không còn cơ hội để trở về mà nhận đất”, Luật sư Đặng Văn Cường cảnh báo.

Trong vụ việc ở Hưng Yên, luật sư cho rằng nếu hai vợ chồng có tài sản chung và người chồng đã chết mà không để lại di chúc thì các con gái có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế do người cha để lại. Trong trường hợp này, ba người con gái trong vụ việc nêu trên chỉ có quyền yêu cầu chia quyền sử dụng đất trong hai trường hợp:

1) Quyền sử dụng đất và tài sản chung của hộ gia đình và những người con gái là những thành viên trong hộ gia đình.

2) Quyền sử dụng đất là tài sản chung của cha mẹ nhưng người cha đã chết và không để lại di chúc thì các con có quyền yêu cầu lấy một nửa khối tài sản đó ra để xác định là di sản thừa kế do cha để lại không có di chúc và yêu cầu chia thừa kế theo quy định pháp luật.

Thủ tục chia thừa kế là các bên có thể thỏa thuận với nhau, nếu không thỏa thuận được thì có thể gửi đơn đến UBND cấp xã để được hòa giải theo quy định của pháp luật.

Trường hợp hòa giải không thành thì có thể khởi kiện đến tòa án để được giải quyết tranh chấp về thừa kế theo quy định pháp luật về tố tụng dân sự.

“Trong vụ việc tranh chấp về quyền sử dụng đất ở Hưng Yên dẫn đến những đứa con đổ xăng đốt nhà căn cứ để xác định tài sản của ai sẽ dựa vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định giao đất hoặc các giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai”, luật sư Đặng Văn Cường thông tin thêm.

Ngoài ra, trong vụ việc này cũng lưu ý thêm: Khi hai vợ chồng còn sống thì các con không có quyền đòi phân chia tài sản chung vợ chồng bởi theo quy định của pháp luật thì chủ sở hữu tài sản (cha mẹ) mới có quyền quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản.

Trường hợp cha mẹ có di chúc là sau khi chết, tài sản thuộc về các con theo di chúc hoặc không có di chúc thì các con sẽ được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật.

Đối với nhiều người, chia thừa kế theo pháp luật là công bằng vì phần di sản được chia đều cho tất cả mọi người cùng hàng thừa kế. Song đứng ở khía cạnh của một số người trong cuộc, nhất là với người có điều kiện hoàn cảnh khó khăn thì họ lại cho là không.

Quan trọng nhất một điều mà ít ai biết được khi đòi chia thừa kế đó là quyền lợi luôn đi đôi với nghĩa vụ. Dù được chia thừa kế theo di chúc hay theo pháp luật thì những người hưởng thừa kế phải thực hiện nghĩa vụ trong phạm vi di sản do người đã mất để lại, trừ khi có thỏa thuận khác.