Ý nghĩa tục mua mía lộc đầu năm mới của người Việt

Tục mua mía lộc đầu năm từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong không khí đón tết của người dân, với ý nghĩa cầu chúc cho năm mới với nhiều may mắn, tốt lành.

Cây mía lộc trong ngày tết đã trở thành biểu tượng may mắn, gắn liền với tục mua mía đầu năm. Trong đêm giao thừa đón năm mới, người ta thường mua 2 cây mía về để đặt lên hay bên ban thờ gia tiên, với những mong muốn tốt đẹp.

Hình ảnh mua mía lộc đầu năm trở nên quen thuộc trong đêm giao thừa đón năm mới

Ý nghĩa của tục mua mía đầu năm

Cây mía được mua về lấy may đầu năm mới phải là cây mía có phần thân đẹp, các đốt hay còn gọi là các lóng của mía phải đều nhau, bằng phẳng. Phần rễ cây mía còn nguyên và lá xòe tươi, đẹp. Cây mía này được người dân mua về đặt lên hai bên ban thờ để cúng.

Những cây mía ngọt ngào tượng trưng cho sự dịu êm, may mắn trong năm mới. Người ta muốn đem sự ngọt ngào từ năm cũ qua năm mới với hi vọng mọi sự bình an và tốt lành. Mía còn thể hiện cho sự vươn cao, mạnh mẽ và rắn chắc như tinh thần người Việt. Do đó, cây mía trong năm mới còn chứa thông điệp, ước nguyện sự thành công và vươn cao, vươn xa hơn trong năm mới.

Người dân Việt có tục mua mía, mia muối đầu năm bày lên ban thờ tổ tiên

Cũng có người cho rằng từng đốt trên thân cây mía giống như những bậc thang hỗ trợ tổ tiên leo được đến cửa trời về với cõi tiên. Ngoài ra, tục mua mía lộc đầu năm đem về thờ cúng cúng được giải thích là gậy để ông bà tổ tiên chống trên đường về ăn tết với con cháu, hay chính những cây mía dài đó được dùng để gánh hành lý mỗi lần các cụ ăn tết trở về.

Dù với ý nghĩa thế nào thì tục mua mía đầu năm vẫn mang nét đẹp văn hóa riêng, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn của cả dân tộc Việt, giúp con cháu hướng đến cái đẹp và sự lạc quan trong tâm hồn.

Ý nghĩa của tục thờ cúng cây mía hai bên ban thờ tổ tiên

Thờ cúng cây mía trên ban thờ ngày tết theo phong tục của người Việt thể hiện sự kết nối hài hòa giữa đất và trời giữa âm và dương, giúp gắn kết con cháu với ông bà tổ tiên đã khuất, là những bậc thang mời ông bà tổ tiên trở về cùng chung vui đón năm mới với các con cháu.

Cây mía là biểu tượng cho sự may mắn, cả năm thuận lợi, hạnh phúc

Dựa theo quan niệm của người Việt xưa thì cây mía còn là vật hỗ trợ giúp ông bà tổ tiên có thể trở về thăm con cháu dưới nhân gian dịp tết. Sau lễ hóa vàng mùng 3 tết âm lịch, cây mía trở thành đòn gánh để giúp ông bà tổ tiên gánh gồng các lễ vật ngày tết đem về trời.

Bên cạnh đó, cây mía đem theo trên đường về còn là “vũ khí” giúp ông bà tổ tiên tránh được tà ma, cô hồn vất vưởng cướp mất những lễ vật con cháu dâng cúng dịp tết. Với cây mía dài chắc trong tay, tất thảy mọi ma quỷ ngáng chân đều bị đánh tơi bời. Và nếu trên đường có những khúc sông không có đò, cây mía trở thành cây cầu giúp ông bà tổ tiên qua sông dễ dàng.

Sau lễ cúng hóa vàng, khi các cụ đã trở về thuận lợi, con cháu mới có thể lấy cây mía lộc ra thưởng thức. Có những gia đình đợi đến qua rằm tháng giêng mới thụ lộc. Mía là thành quả của nông nghiệp, là món sản vật gần gũi với nhân dân và mang ý nghĩa trọn vẹn cho tấm lòng uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

Tục thờ cúng cây mía dịp tết đến xuân về những ngày đầu năm mang một ý nghĩa truyền thống tốt đẹp, gắn kết yêu thương giữa cõi âm và cõi dương, hướng đến những giá trị nhân văn cao cả. Bởi vậy, mua mia đầu năm từ lâu đã trở thành một thói quen không thể thiếu trong dịp tết của người Việt.