Theo bác sĩ Nguyễn Duy Thịnh - phụ trách đơn vị can thiệp, Khoa chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Thanh Nhàn, các bệnh lý thận trong đó có ung thư diễn biến rất âm thầm. Đa phần các bệnh nhân tình cờ phát hiện ra bệnh khi đi siêu âm.
- Buồn chán nên lên mạng tìm ‘tình một đêm’, tiếng chuông cửa vừa mở, anh đứng không vững khi thấy người trước mặt
- Mẹ ‘gài bẫy’ đưa tôi lên giường với bạn gái trong đêm say, bàng hoàng tỉnh dậy, tôi ngã ngửa vì lý do bà làm
Điển hình là trường hợp bệnh nhân 28 tuổi nhập viện do mắc sốt xuất huyết. Bệnh nhân có chia sẻ với mẹ thường xuyên sờ thấy một cục cứng, không đau ở bụng. Khi bệnh nhân gặp bác sĩ thì được chỉ định đi siêu âm.
Kết quả cho thấy bệnh nhân có u thận bên phải kích thước 14 cm, nghi ngờ ung thư và có chỉ định sinh thiết. Khi cầm kết quả sinh thiết trên tay, bệnh nhân không tin vào mắt mình vì kết quả kết luận ung thư thận giai đoạn 3.
Bệnh nhân chia sẻ với bác sĩ rằng cô không hề có triệu chứng đau, mệt mỏi gì. Tuy nhiên, trước khi nhập viện do mắc sốt xuất huyết, bệnh nhân cũng không đi khám sức khoẻ định kỳ.
Bác sĩ Thịnh nói rất đáng tiếc cho trường hợp bệnh nhân này, phát hiện ung thư khi đã ở giai đoạn tiến triển. Bệnh nhân có chỉ định cắt thận phải và sau đó điều trị hoá chất. Sau mổ 5 ngày, bệnh nhân ổn định và được xuất viện, tiếp tục theo dõi.
Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân 90 tuổi, có triệu chứng tiểu ra máu đã 1 năm. Bệnh nhân được chẩn đoán có u thận nhưng do tuổi cao và có nhiều bệnh lý mạn tính kèm theo (đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh khớp…) nên không có khả năng phẫu thuật. Các bác sĩ chỉ can thiệp nút mạch để làm tắc động mạch thận nuôi khối u, ngay sau 12 tiếng, nước tiểu bệnh nhân đã trong, không còn tình trạng tiểu ra máu.
Điều cần làm để phát hiện sớm bệnh
Theo bác sĩ Thịnh, ở giai đoạn sớm, các triệu chứng ung thư thận rất mờ nhạt khiến cho bệnh nhân thường bỏ qua. Để phát hiện ung thư thận hoặc các bệnh lý thận khác ở giai đoạn sớm, bác sĩ Thịnh khuyên mọi người nên đi siêu âm định kỳ từ 3 đến 6 tháng/lần.
Hiện nay, ngay tại các trung tâm y tế tuyến cơ sở cũng đã thực hiện được siêu âm. Việc siêu âm giúp phát hiện những bất thường của hình thái thận để có những chỉ định chuyên sâu hơn.
Trường hợp mắc ung thư thận ở giai đoạn muộn thường có triệu chứng tiểu ra máu, đau vùng thắt lưng, sờ thấy khối u vùng thắt lưng. Bệnh nhân sốt kéo dài dai dẳng do hoại tử trong thận hay do nhiễm trùng. Tình trạng toàn thân giảm sút nhanh chóng, chán ăn, suy nhược, thiếu máu, sốt nhẹ, tốc độ máu lắng tăng…
Bác sĩ Thịnh cho hay có rất nhiều yếu tố nguy cơ dẫn tới u thận như thói quen ăn uống không lành mạnh, ăn đồ ăn bị nhiễm hóa chất, sử dụng nhiều chất kích thích như rượu bia, thuốc lá… Ung thư thận cũng có tính di truyền, vì thế gia đình khi có người mắc căn bệnh này thì người thân cần thăm khám định kỳ để tầm soát.
Cách phòng tránh ung thư tốt nhất là nên có lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý, hạn chế sử dụng rượu bia, không hút thuốc lá… và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.