Dương Khiết, nữ đạo diễn đa tài của Tây Du Ký 1986 và 2 cuộc hôn nhân đáng ngưỡng mộ

Dương Khiết sinh năm 1929 ở Hồ Bắc, Trung Quốc. Từ nhỏ bà đã yêu thích các tác phẩm văn học cổ đại và lần đầu tiên bà đọc Tây Du Ký khi mới 8 tuổi.

Khi còn nhỏ, Dương Khiết không đến trường mà ở được bố dạy học ngay tại nhà. Bà cũng không theo học một trường lớp chính quy nào về làm phim. Qua quá trình tự mày mò, Dương Khiết học hết các tài liệu của học viện Điện Ảnh. Tuy nhiên công việc đầu tiên của bà là một phát thanh viên, sau đó khởi nghiệp làm đạo diễn trên sân khấu kịch.

Dương Khiết gặp người chồng đầu tiên Tuần Truyền Cơ vào năm 1951. Năm đó, Dương Khiết đang giảng dạy tại Đài Phát thanh Thanh Đảo và vô tình gặp được vị giáo sư nổi tiếng lúc bấy giờ đang giảng dạy tại Học viện Điện ảnh Bắc Kinh.

Tuần Truyền Cơ không chỉ đẹp trai, xuất thân từ một gia đình danh giá, ông còn là cố vấn cho các đạo diễn mới nổi trong làng giải trí Trung Quốc lúc bấy giờ, điều này đã thu hút sự ngưỡng mộ chân thành của Dương Khiết.

Họ tiến đến hôn nhân trong sự phản đối kịch liệt của gia đình vì khoảng cách giai cấp. Trái ý cha mẹ, Dương Khiết nói muốn sống với Tuần Truyền Cơ và quyết tâm kết hôn. Dương Khiết mới kết hôn đầy kỳ vọng vào cuộc sống tương lai nhưng bà sớm cảm nhận thấy sự lạnh lùng và khó khăn của cuộc sống hôn nhân. Tuần Truyền Cơ miệt mài sự nghiệp, không có thời gian chăm sóc gia đình, để Dương Khiết một mình trải qua nhiều đêm dài cô đơn.

Và cuộc hôn nhân kéo dài hơn 10 năm cuối cùng lại đứt gánh giữa chừng. Trở lại cuộc sống độc thân, Dương Khiết trở lại với đam mê văn chương đã bị bỏ quên bấy lâu và lấy lại quyết tâm đầy nhiệt huyết.

Sau đó Dương Khiết tái hôn với nhà quay phim Vương Sùng Thu. Nữ đạo diễn gánh nhiều thị phi vì chồng thứ hai - Vương Sùng Thu kém bà đến 14 tuổi và lại là cấp dưới. Người ta nói bà dại dột khi để phi công trẻ dắt mũi.

Năm 1969 bất chấp mọi dị nghị, bà vẫn tổ chức đám cưới giữa thời điểm Trung Quốc còn hà khắc việc tái hôn và yêu người trẻ tuổi. "Bạn hạnh phúc hay đau khổ là sự nỗ lực của bạn, bạn trông cậy vào những điều phù phiếm, dư luận, nếu khổ bạn chỉ tự trách mình", bà khẳng định.

Năm 1980, bà mới bắt đầu làm đạo diễn phim truyền hình với bộ phim đầu tay Lao Sơn Đạo sĩ. Vào tháng 11/1981, trong buổi họp báo quảng bá cho bộ phim Hồng Lâu Mộng của đạo diễn Vương Phù Lâm, Phó giám đốc CCTV là Hồng Dân Sinh đã đưa ra đề nghị mời Dương Khiết dàn dựng loạt phim dài kỳ Tây Du Ký và bà đã nhận lời đồng ý, đảm nhiệm vai trò đạo diễn đồng thời là đồng tác giả kịch bản phim.

Năm 1982, ở tuổi 53, Dương Khiết bắt đầu quay kiệt tác truyền hình Tây Du Ký. Dù chỉ có một chiếc camera cũ nhưng bà vẫn quyết tâm tái hiện lại tác phẩm kinh điển này khi được ban lãnh đạo CCTV giao phó. Dương Khiết đã cống hiến hết mình cho dự án đầy tham vọng này

Vương Sùng Thu đảm nhiệm vai trò quay phim cho Tây Du Ký. Lúc đó cả đoàn phim chỉ có một chiếc máy quay phim điện tử, một đầu video. Vài chiếc ghế, các cuộn dây thừng, dây thép có thể coi là toàn bộ gia tài của đoàn phim. Với tính cách thích tìm tòi, sáng tạo, Vương Sùng Thu luôn tìm biện pháp để dựng cảnh theo yêu cầu của đạo diễn. Ông không ít lần bầm dập vì không được đảm bảo an toàn.

Một lần Vương Sùng Thu ôm máy quay nằm dưới đất, "Sa Tăng" Diêm Hoài Lễ cầm cây trượng bay nhảy. Dây cáp đứt, diễn viên nặng hơn 80kg và cả cây trượng rơi xuống đè lên người nhà quay phim, khiến ông choáng váng. Lần khác, khi đang tập trung cao độ quay phim ở thảo nguyên, Vương Sùng Thu bị côn trùng độc cắn. Dù rất đau, Vương Sùng Thu giữ vững máy quay. Xong việc, tay ông nổi nốt, lây lan từ cánh tay đến khắp người... Cứ như vậy, Vương Sùng Thu hoàn thành hàng vạn cảnh quay của bộ phim thần thoại.

Trong đoàn phim, người tranh luận nhiều nhất với Dương Khiết là Vương Sùng Thu. Hai người có lúc tranh cãi đến đỏ mặt tía tai nhưng lần nào Vương Sùng Thu cũng phải phục tùng đạo diễn.

Sau 2 thập kỷ sự nghiệp với 11 phim truyền hình, Dương Khiết về nghỉ, tận hưởng những năm tháng xế chiều bên chồng Vương Sùng Thu. Vợ chồng Vương Sùng Thu nói sau khi về hưu, cuộc sống của họ giống trong bài thơ. Ngày thường, ông bà biên tập ảnh, video thời làm phim, cùng ôn lại chuyện cũ. Máy quay là đồ vật gắn bó với Vương Sùng Thu, biên tập là chuyên môn của đôi vợ chồng già. Họ thực hiện video, ghép nhạc, đề chú thích, vừa làm vừa chuyện trò, đùa vui với nhau.

Năm 2004, Dương Khiết được chẩn đoán mắc bệnh tim, sau đó hôn mê mấy ngày vì nhiễm trùng cấp tính. Các con không ở bên, một mình Vương Sùng Thu chăm sóc vợ. Năm đó, ông Vương 61 tuổi. Bệnh viện không cho phép người nhà ở cùng bệnh nhân ban đêm, Vương Sùng Thu suốt đêm ngồi một mình trên ghế ngoài phòng bệnh.

Dương Khiết thoát khỏi nguy kịch, được ra viện, bác sĩ dặn dò không được để bà bị kích động. Ông dường như vừa là bác sĩ, y tá, vừa là lái xe, thư ký, đầu bếp... của vợ. Năm 2017, Dương Khiết qua đời ở tuổi 88 sau một thời gian hôn mê sâu. Một số diễn viên từng góp mặt trong Tây du ký đã tham gia lễ truy điệu của bà, trong đó có Mã Đức Hoa (vai Trư Bát Giới), Lục Tiểu Linh Đồng (vai Tôn Ngộ Không), Vương Bá Chiêu (vai Bạch Long Mã), Từ Thiếu Hoa (vai Đường Tăng) và Triệu Hân Bồi (vai Hồng Hài Nhi).

Còn với Vương Sùng Thu, sức khỏe của ông hiện vẫn ổn định, thỉnh thoảng ông tự lái xe ra ngoài. Giờ ngoài viết sách, ông thường được mời thuyết giảng, ghi hình show truyền hình.