Chuyên gia tâm lý chỉ ra những sai lầm kinh điển của cha mẹ khiến con trở nên khó bảo và ngang ngược hơn

Nuôi dạy con cái là công cuộc gian nan mà bất cứ bà mẹ nào cũng sẽ trải qua. Tất cả chúng ta đều công nhận rằng không phải ai cũng nuôi dạy con đúng cách vì đây là chuyện khá khó khăn. Mẹ phải không ngừng học hỏi, tìm hiểu những kiến thức về dạy dỗ và giáo dục con cái bởi không khi nào là đủ cho việc tìm hiểu và giáo dục con cái, trong khi con luôn biến đổi không ngừng, và cuộc sống lại muôn hình vạn trạng.

Tiến sĩ Foo Koon Hean, nhà trị liệu tâm lý và tác giả cuốn Negotiation Parenting cho hay: "Nhiều bậc cha mẹ mắc sai lầm trong cách nuôi dạy con, khiến cho trẻ có cảm giác mình là trung tâm, tỏ ra thiếu tôn trọng, thiếu kiên nhẫn, luôn đòi hỏi và cần được đáp ứng ngay lập tức". Vì vậy, chuyên gia Foo khuyên mẹ nên cân nhắc và đưa ra quyết định sáng suốt, tránh phạm phải những sai lầm sau đây:

Né tránh cơn giận của con

Khi đưa con đi siêu thị, con đòi mẹ mua thanh socola, và khi mẹ nói không, con sẽ ngã lăn ra, khóc lóc và bắt đầu cơn ăn vạ kinh khủng giữa chốn đông người. Nếu mẹ đã từng rơi vào tình trạng này thì chắc hẳn cũng có không ít mẹ xử lý bằng cách hoặc là đáp ứng đòi hỏi của con, hoặc là phớt lờ cơn ăn vạ đó. Tuy nhiên đây chưa phải cách hay nhất, thậm chí việc né tránh cơn giận của con sẽ càng làm cho trẻ bức xúc hơn.

Chuyên gia cho rằng mẹ cần chỉ ra những gì sai trái trong hành vi của con. Trẻ sẽ tìm kiếm giới hạn trong hành vi, nhưng khi nó trở thành thói quen thì mẹ cần xem lại chính mình, cách dạy con và xử lý tình huống đã hiệu quả hay chưa. Việc cần làm là chỉ ra cái sai và cùng con khắc phục thay vì né tránh, phớt lờ.

Thỏa hiệp với sự mè nheo, rên rỉ

Trẻ nhỏ thường mè nheo và rên rỉ để đòi mẹ xem tivi, iPad hoặc muốn được đáp ứng điều gì đó. Và mẹ mắc sai lầm bằng cách đáp ứng sự mè nheo của trẻ kèm theo cảnh báo không có lần sau, nhưng thực tế thì mọi chuyện vẫn xảy ra.

Elaine Rose Glickman, tác giả cuốn sách nổi tiếng Your Kid's a Brat and It's All Your Fault (tạm dịch: Con hư tại mẹ) cho hay: "Để giải quyết tình huống này, thay vì thỏa hiệp và đáp ứng, mẹ có thể đưa con vào phòng và đề nghị sẽ lắng nghe khi nào con chịu nói bằng giọng bình thường nhất, không mè nheo, rên rỉ. Ngược lại, chính mẹ sẽ làm tổn thương con nhiều hơn bằng cách đáp ứng hành vi xấu và vô tình dạy con rằng sự rên rỉ, khóc lóc, hờn dỗi sẽ mang lại kết quả cho bản thân."

Cưng chiều thái quá, luôn ưu tiên con lên hàng đầu

Khi con đưa ra yêu cầu, mẹ ngay lập tức đáp ứng vì sợ con buồn, con khóc. Mẹ luôn dành mọi sự ưu tiên và sẵn sàng có mặt giúp con, điều này sẽ làm cho con thấy mình là trung tâm, tất cả mọi người đều phải chú ý vào con. Và một lúc nào đó, khi con không còn được ưu tiên, đáp ứng, con sẽ nảy sinh hành vi xấu.

Mẹ hãy dạy con ngay từ những việc làm nhỏ trong ngày. Ví dụ khi bố mẹ đang nói chuyện trong bữa ăn và con chen ngang đòi thêm thịt, mẹ hãy đặt tay lên người con và thông báo con sẽ có thêm thịt sau 1 phút nữa. Điều này giúp dạy trẻ về ý thức, ngắt lời và chen ngang khi người khác đang nói chuyện là điều không nên. Hãy dạy con biết kiềm chế mong muốn. Sự mong muốn và không được đáp ứng là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra.

Không bao giờ để con buồn

Khi lớn lên, chúng ta đều biết rằng mọi thứ không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ, và sẽ có những lúc chúng ta buồn bã, thất vọng. Rồi sau đó chúng ta sẽ học cách đối phó, gạt đi sự buồn chán, hoặc cố gắng tạo ra sự thay đổi tích cực để mọi chuyện tốt đẹp hơn. Trẻ nhỏ thì không làm được như vậy, chúng có thể mất kiểm soát cảm xúc. Thay vì tìm cách giải quyết tận gốc vấn đề mỗi khi con buồn, con khóc thì nhiều cha mẹ sẽ tìm mọi cách để xoa dịu con, chỉ cần ngăn được dòng nước mắt ấy. Chẳng hạn nếu kem của con rơi xuống đất, mẹ nhanh chóng mua một cái khác cho con. Nếu con buồn chán, mẹ lập tức đưa đi chơi, mua sắm thêm đồ chơi.

Tất nhiên, việc làm con vui là điều mà cha mẹ nào cũng mong muốn. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với việc cha mẹ đang tước đi cơ hội học cách kiểm soát cảm xúc của con. Việc mẹ cần làm là giúp con học cách chịu đựng sự thất vọng. Đừng cố gắng làm hoàn hảo mọi thứ, cho dù đó là thay thế một món đồ chơi bị hỏng, hay một hoạt động thay thế.

Dung túng cho sự thô lỗ của con

Trẻ nhỏ cần thể hiện sự tôn trọng và lịch sự với mọi người xung quanh, từ bố mẹ ông bà, thầy cô, bạn bè cho tới người xa lạ. Nhiều bố mẹ khi thấy con nói hỗn hoặc cư xử thô lỗ thì chỉ cười trừ và cho qua với suy nghĩ đó chỉ là đứa trẻ, không cần quá để ý.

Đây là một sai lầm nghiêm trọng trong cách nuôi dạy con. Trong trường hợp phát hiện trẻ có lời nói, hành vi thô lỗ, mất lịch sự thì mẹ cần kiên quyết sửa đổi cho trẻ, không được khoan dung hay bỏ qua. Ngay từ nhỏ, hãy dạy trẻ sự thô lỗ, thiếu tôn trọng sẽ không được chấp nhận trong gia đình để trẻ ý thức rõ hơn về lời nói cũng như hành động của mình.

Bản thân người lớn cũng cư xử không chuẩn mực

Một tác giả đã từng nói rằng: "Đừng lo lắng khi con chẳng bao giờ chịu nghe lời cha mẹ nói, nhưng hãy chú ý vì con luôn dõi theo hành động của cha mẹ." Và tất nhiên nếu mẹ cư xử đúng mực, tử tế với nhân viên dọn bàn thì con cũng sẽ học cách nói chuyện tử tế. Còn nếu mẹ nói chuyện và dùng những từ ngữ thô lỗ để kể xấu ai đó thì rất có thể con sẽ học cách chửi thề hoặc buôn chuyện về người khác trong tương lai gần.

Tất cả những gì cha mẹ nói và làm rất có thể được phản ánh trong hành vi của con. Vì vậy cha mẹ cần làm gương cho con cái đầu tiên, gieo nhân nào ắt sẽ gặt trái ấy.