Cẩm nang cha mẹ dạy con lịch sự trong bữa ăn

Trong đó, việc dạy con các phép lịch sự trong khi ăn uống là điều cần thiết mà bất cứ bà mẹ nào cũng nên làm.

“Rèn” con ngay từ khi còn nhỏ

Rèn con từ khi còn nhỏ

Chị Vũ Kim Liên (Mễ Trì, Hà Nội) luôn được gia đình, hàng xóm hết lời khen ngợi vì có 2 đứa con ngoan ngoãn, lễ phép. Mặc dù năm nay cậu con trai Bảo Phương mới 7 tuổi, và con gái Bảo Anh mới 4 tuổi nhưng đều đã tỏ ra là những đứa trẻ có vẻ “già dặn” hơn tuổi bởi sự thông minh và ngoan ngoan của mình. Gia đình chị Liên vốn rất coi trọng vấn đề giáo dục con cái. Do vậy, ngay từ khi còn nhỏ, chị đã dạy các con của mình các nguyên tắc nhất định và đòi hòi rất cao về cách ứng xử trước mọi người. Việc ăn uống lịch sự được chị và gia đình hướng dẫn các con từ khá sớm. Chị chia sẻ: “Cách đây ít ngày, nhóm bạn thân thiết của tôi đã có buổi tụ họp gia đình. Do lâu ngày chưa có cơ hội tụ tập, nên chúng tôi quyết định đặt chỗ tại một nhà hàng có tiếng. Đây là cuộc gặp gia đình nên đương nhiên sẽ có cả các ông chồng và các con nhỏ. Trong bữa ăn, ai cũng khen 2 con nhà tôi ngoan, ngồi ăn uống tử tế không cần sự trợ giúp của bố mẹ. Tôi cảm thấy vui vẻ vì lời khen đó và càng cảm thấy việc dạy các phép lịch sự trong khi ăn uống cho con từ khi còn nhỏ là đúng”.

Để con có cơ hội làm quen với không khí ăn uống đông người, tạo điều kiện cho con rèn luyện thói quen biết kính trên nhường dưới, ăn uống từ tốn, biết cách tôn trọng người khác, cứ có cơ hội là chị cho con về ăn cơm với ông bà hoặc cho con đi cùng những dịp cúng giỗ, liên hoan. Bên cạnh đó, chị nhấn mạnh rằng cha mẹ luôn phải làm gương trong những hành vi chuẩn mực ăn uống để con học tập và noi theo, giúp con hình thành nhân cách tốt ngay từ khi còn nhỏ. “ Tôi dạy con phải có lời mời những người lớn tuổi, đó là ông bà, bố mẹ, anh chị em. Hoặc khi ngồi vào bàn ăn, con phải đợi mọi người ngồi vào bàn, mời người lớn ăn rồi sau đó mới được động bát đũa. Nhất định phải dạy con nhớ “ăn có trên có dưới”, “ ăn trông nồi ngồi trông hướng”. Đây là phép tắc, lễ nghĩa trên bàn ăn cơ bản và quan trọng mà các con cần học từ khi còn nhỏ. Trước mỗi bữa ăn, tôi đều mời con cùng mọi người trong gia đình ăn cơm. Mới đầu con chưa biết gì, nên tôi thường dạy khéo con rằng “đứa trẻ ngoan là phải biết mời mọi người ăn cơm”. Khi đã nhân thức rõ được vấn đề, con ngoan ngoãn làm theo như lời mẹ dặn. Sau khi ăn xong, tôi cũng dạy bé nói “con mời bố mẹ, ông bà ăn cơm, con ăn xong rồi”. Và trước khi con rời bàn ăn, con phải tự giác để gọn bát đũa và thĩa của mình vào một chỗ. Rèn con như vậy, con sẽ có đức tính cẩn thận và gọn gàng”, chị Liên cho biết.

Bí kíp để ăn uống trở thành đơn giản

Bên cạnh đó, chị Liên cũng cho hay chị luôn tuân thủ các nguyên tắc khác như: Ngồi ngay ngắn khi ăn, không được kén cá chọn canh, không được lãng phí đồ ăn…Theo chị, trẻ em thường hiếu động, nên chúng sẽ không chịu ngồi im một chỗ. Chính vì vậy, khi bé có thể ngồi ăn cùng với gia đình, người lớn nên rèn cho trẻ phải ngồi ngay ngắn khi ăn, không được chạy nhảy lung tung, không được nghịch ngợm trên bàn ăn. Việc dạy cách ăn cho trẻ không hề đơn giản, vì có thể nhiều bé đã quen với được bế đi ăn dạo từ khi còn nhỏ, nên cứ đến bữa là con lại đòi đi. Nhiều bé khi không được đáp ứng nguyện vọng của mình, thường hờn dỗi, lấy đũa nghịch đồ ăn trên bàn. Đây là việc làm không tốt một chút nào, nó ảnh hưởng đến cách cư xử của con nơi đông người.

Chị Liên cho hay, Bảo Phương và Bảo Anh vốn đã được rèn ăn uống nghiêm chỉnh ngay từ nhỏ, nói không với bế đi ăn rong, con chỉ có thể ăn uống một chỗ, ăn trong thời gian nhất định. Mỗi lần ăn, con phải ngồi tử tế, ăn uống xong xuôi mới được làm việc khác. Khi ăn, con không được chống tay; không vừa ăn và nói khi miệng còn đầy thức ăn; không nhai tóp tép; cầm bát lên khi gắp thức ăn vào miệng; không nghịch đồ chơi khi ngồi vào bàn…. Đặc biệt ,càng tuyệt đối không được làm những việc riêng khác như xem ca nhạc, sử dụng điện thoại di động, chơi điện tử... Tuy cách dạy có hơi nghiêm khắc, nhưng con sẽ rèn được sự tập trung, tránh bị sao nhãng khi đang làm một việc gì đó, và khi con tập trung thì năng xuất và hiệu quả sẽ tăng gấp bội, ăn ngon miệng hơn, tiêu hóa tốt hơn và đem lại nhiều lợi ích về mặt sức khỏe.

Ngoài ra, con trẻ thường có nhiều yêu cầu, nếu cha mẹ đều vui vẻ đáp ứng tất cả các mong mỏi đó của con là đã tiếp tay vào việc hại con. Trong việc ăn uống cũng như vậy, có nhiều bé có thể được sướng từ nhỏ, nên hay có nhiều hạch sách bố mẹ, không chịu ăn cái này, phải ăn cái kia. Bố mẹ cần phải chấm dứt ngay tình trạng này của con, nếu không sẽ khiến con quen nết, “có voi đòi tiên”. Với những món con bị dị ứng, chị Liên sẽ tránh và không cho con ăn. Nhưng với những món bình thường, tốt cho sức khỏe, con tỏ thái độ không muốn ăn, chị sẽ cố giải thích tại sao con nên ăn nó. Nếu nói mà không được, chị sẽ nấu đi nấu lại món đó nhiều lần, khi không có gì để ăn thì con sẽ bắt buộc phải ăn những món đó. “Nhiều người trách tôi là người mẹ “độc ác”, nhưng tôi làm vậy chỉ muốn tốt cho con. Nếu con khó ăn, kén cá chọn canh thì đến lúc con đi ăn ngoài, không ai có thể phục vụ hết được theo nhu cầu của con. Con phải tập cách ăn uống lành mạnh”, chị chia sẻ.

Còn một đức tính nữa của con mà chị Liên luôn cảm thấy tự hào đó là các con của chị chỉ ăn khi được cho phép. “Tôi luôn dặn các con, trước khi ăn gì thì phải hỏi ý kiến của bố mẹ hoặc ông bà, không được tự ý ăn. Vì vậy, trước khi ăn gì, con luôn cầm đến và hỏi “mẹ cho con ăn cái này nhé?”, “con ăn cái này được không ba”…., bé ý thức rõ rằng phải được thông qua mới có thể ăn”. Có rất nhiều trẻ khi nhìn thấy món đồ ăn yêu thích là liền vồ lấy và ăn ngay, không cần biết có được cho phép hay không. Các bậc cha mẹ nên dạy con biết xin phép ý kiến khi làm việc gì đó, không được phép tự tiện, vì nhiều thứ đồ ăn nếu không cẩn thận trẻ ăn phải sẽ nguy hiểm. Đây không chỉ là cách dạy bảo vệ an toàn cho con mà còn dạy con biết suy nghĩ trước khi hành động.

Thực tế việc nuôi dạy con không hề đơn giản. Cha mẹ không chỉ cần nắm được các phương pháp dạy con đúng đắn, mà còn cần sự thấu hiểu với trẻ và cả lòng kiên nhẫn nữa. Mỗi gia đình đều có cách dạy con khác nhau, nhưng cha mẹ cần đề cao việc dạy cách ứng xử và hành động của con trên bàn ăn.