Theo thông tin từ Tuổi Trẻ, Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết, ngày hạ chí ở Bắc bán cầu năm nay diễn ra lúc 3h51 sáng >21/6. Cực bắc của Trái đất sẽ nghiêng về phía Mặt trời.

Lúc này, Mặt trời đạt tới vị trí tối đa về phía bắc của bầu trời. Mặt trời sẽ chiếu sáng thẳng lên đường chí tuyến bắc tại 23,44 vĩ độ Bắc.

Đây là ngày đầu tiên của mùa hè ở Bắc bán cầu và là ngày đầu tiên của mùa đông ở Nam bán cầu.

Ngày hạ chí có thời gian ban ngày dài nhất và đêm ngắn nhất trong năm ở Bắc bán cầu, trong đó có Việt Nam.

Cụ thể, độ dài của ngày (được đo bằng khoảng thời gian giữa hai lần giữa trưa liên tiếp) dài hơn gần 1/4 phút so với 24 giờ.

Khi hạ chí bắt đầu, Bắc bán cầu nghiêng về phía Mặt trời 23,5 độ nên lượng ánh sáng ở đây nhận được sẽ rất nhiều, dẫn đến việc thời gian ban ngày sẽ lớn nhất trong năm, ngày dài hơn đêm, trời lâu tối và nhanh sáng.

Thậm chí thời gian ban ngày có thể dài đến mức một số thành phố ở Bắc Âu có hiện tượng "đêm trắng" (không hề xuất hiện ban đêm).

Dẫn tin từ Dân Trí, việc ngày Hạ chí năm nay đến sớm không liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu hay Trái Đất nóng lên… mà chỉ đơn giản do cuốn lịch con người đang sử dụng không thực sự hoàn hảo.

Trong khi một năm bình thường (năm không nhuận) có 365 ngày, nhưng thực tế Trái Đất mất nhiều thời gian hơn để thực hiện một vòng quay quanh Mặt Trời. Trung bình, Trái Đất sẽ mất 365 ngày, 5 giờ và 49 phút để thực hiện một vòng quay quanh Mặt Trời. Đó là lý do tại sao cứ 4 năm, chúng ta có một năm nhuận với một ngày được cộng thêm để bù vào khoảng thời gian 1/4 ngày dư ra đó.

Trong những năm nhuận, như năm 2024, các ngày chí (hạ chí, đông chí) và ngày phân (xuân phân, thu phân) thường xảy ra sớm hơn 18 giờ 11 phút so với năm trước đó. Sau đó, trong những năm không nhuận liên tiếp, những ngày này lại lại bắt đầu muộn hơn khoảng 5 giờ 49 phút so với những năm trước đó.

Theo thời gian, các điểm chí và điểm phân sẽ diễn ra sớm hơn khoảng 45 phút sau mỗi 4 năm hoặc sớm hơn 3/4 ngày sau mỗi thế kỷ. Nghĩa là trong thế kỷ này, phải đến năm 2096, ngày Hạ chí mới lại một lần nữa diễn ra sớm hơn so với năm 2024.

Ngày 21/6/2024 không chỉ đánh dấu việc ngày Hạ chí bắt đầu sớm nhất trong vòng 228 năm qua, mà còn là ngày có một hiện tượng thiên văn đặc biệt, đó là hiện tượng Mặt Trăng tĩnh cực đại (hay còn gọi là hiện tượng Mặt Trăng di chuyển theo chiều ngang trên bầu trời).

Đây là hiện tượng xảy ra với chu kỳ 18,6 năm một lần, khi Mặt Trăng đạt độ cao tối đa trên bầu trời trong khoảng thời gian dài. Khái niệm "tĩnh" ở đây không có nghĩa rằng Mặt Trăng ngừng chuyển động, mà nghĩa là Mặt Trăng sẽ ngừng biến thiên tức thời trên bầu trời. Kết quả là Mặt Trăng sẽ xuất hiện trên bầu trời đêm lâu hơn, và di chuyển gần như theo một đường ngang.

Lần gần nhất xảy ra hiện tượng Mặt Trăng tĩnh cực đại là vào ngày 15/9/2006.