Ngày 14/5 vừa qua, Việt Nam lần thứ 11 thua Thái Lan ở chung kết môn bóng chuyền nữ SEA Games. Hiểu được cách người Thái phát triển môn bóng chuyền sẽ là cơ hội giúp bóng chuyền Việt Nam lật đổ đương kim vô địch.
- Trưởng nhóm Big Toe chia sẻ về HCV SEA Games đầu tiên của Breaking Việt Nam, xúc động trước cột mốc quan trọng
- Đoàn Thể thao Việt Nam dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương SEA Games 32
Theo tờ Mainstand của Thái, không nhiều môn thể thao tại Thái Lan có thể khiến cả gia đình cùng nhau chờ đợi một trận đấu được truyền hình trực tiếp. Tuy nhiên, đó chính xác là những gì đội tuyển bóng chuyền nữ quốc gia Thái Lan đã làm được, vươn lên từ con số không để trở thành một hiện tượng quốc tế.
Họ xếp thứ 14 trên toàn cầu theo xếp hạng của Liên đoàn bóng chuyền quốc tế FIVB. Tính đến năm 2022, đội tuyển bóng chuyền nữ Thái Lan đã giành được 2 chức vô địch châu Á, 1 Cup AVC và lần lượt về đích ở vị trí thứ 4 và 5 tại World Grand Prix và cúp World Grand Champions.
Dù có vóc dáng nhỏ bé hơn hầu hết các đối thủ nhưng các cô gái bóng chuyền Thái đã chiếm trọn trái tim của người hâm mộ Thái. Từ chỗ chỉ có 13 khán giả trên sân vận động vào đầu thập kỷ trước, các trận đấu của họ liên tục cháy vé và có tỷ suất người xem trên truyền hình tăng vọt. Câu chuyện đằng sau sự gia tăng nhanh chóng của họ là gì?
"Mọi chuyện bắt đầu từ một con người tâm huyết đã nói với hiệp hội (bóng chuyền Thái Lan): 'Tôi muốn đưa đội tuyển bóng chuyền quốc gia của chúng ta lên đẳng cấp thế giới'. Người đàn ông đó là Huấn luyện viên Aod (Kiattipong Radchatagriengkai)," Aek-Prawit Anantpakdee, một nhà báo bóng chuyền Thái Lan, nhớ lại.
"Vào thời điểm đó mọi người đều nghĩ rằng huấn luyện viên Aod đang nói quá. Làm sao có thể thi đấu quốc tế khi tất cả các vận động viên Thái đều nhỏ bé và hiệp hội có quá ít kinh phí? Bóng chuyền là một môn thể thao bị công chúng coi thường. Hiệp hội chỉ có 700 baht trong tài khoản ngân hàng và các vận động viên của họ phải xin thẻ y tế trong trường hợp bị thương vì hiệp hội không có đủ tiền cho bất kỳ phương pháp điều trị y tế nào", phóng viên trên chia sẻ.
Đội tuyển quốc gia 2001
"Đội tuyển quốc gia 2001" là tên chương trình do Huấn luyện viên Aod đưa ra nhằm nâng cao trình độ của bóng chuyền Thái Lan. Kế hoạch là phát triển các vận động viên, tối đa là 17 tuổi, để tạo nên tương lai của đội tuyển quốc gia trong những năm tới.
Kế hoạch của huấn luyện viên Aod được thử nghiệm lần đầu tiên vào năm 2002 khi đội lần đầu tiên thi đấu tại Giải Grand Prix Thế giới. Mặc dù thua tất cả các trận đấu, nhưng kinh nghiệm này đã khích lệ đội rất nhiều.
Việc được tiếp xúc với đấu trường quốc tế là cơ hội rất lớn đối với đội tuyển Thái Lan. Hiệp hội khuyến khích các cầu thủ thi đấu ở nhiều giải đấu quốc tế hơn và theo đuổi sự nghiệp ở nước ngoài. Trong khi đó, ban huấn luyện ráo riết tìm kiếm chiến thuật và thông tin mới từ quốc tế.
Mãi đến 7 năm sau, những nỗ lực khó khăn này mới được đền đáp. Đó là lần thứ hai vận động viên Wilavan Apinyapong ghi bàn thắng quyết định và mang về cho đội tuyển Thái Lan chiến thắng lịch sử trước Trung Quốc, mang về cho đội tuyển chức vô địch châu Á đầu tiên vào năm 2009.
Khoảnh khắc này là một bước ngoặt và lan truyền tin tức về đội với người dân Thái. Những người ủng hộ trên toàn quốc bắt đầu theo dõi đội bóng toàn sao này sau chiến thắng đó. Hơn nữa, Thái Lan bắt đầu xin đăng cai các giải đấu lớn, kéo người hâm mộ đến gần hơn với đội tuyển quốc gia của họ.
Nỗ lực lớn với chiến thuật huấn luyện khắc nghiệt
"Điều hấp dẫn của bóng chuyền nữ trước hết là bộ đồng phục khiến các vận động viên trở nên duyên dáng, thanh lịch và có vóc dáng cân đối hơn. Thứ hai, bản chất của bóng chuyền là tính chất phối hợp. Với bóng chuyền nữ, sự phối hợp diễn ra dài hơn nam. Do đó, để ghi được một điểm có thể kéo dài từ 7 đến 14 giây. Chúng tôi đã nghiên cứu rằng khoảng thời gian này có thể tạo ra sự phấn khích cho người hâm mộ". Đây là phân tích của HLV Aod khi được Bangkokbiznews yêu cầu giải thích về sự nổi tiếng ngày càng tăng của đội mình.
Ông chia sẻ thêm: "Khi thời điểm trận đấu tiến đến 23, 24 hay 25 điểm, tình hình rất căng thẳng. Vì vậy, chúng tôi phải thực hiện 'Rèn luyện kỹ năng tâm lý'. Trong tập luyện, chúng tôi bắt đầu ván đấu khi đã đến tỷ số 23 để giúp vận động viên quen với cường độ cao vào cuối trận đấu. Tôi thậm chí còn ra điều kiện đội A không được thua, nếu thua sẽ phải bắt đầu lại ván đấu vẫn ở mức 23 điểm."
"Đội B sẽ đóng vai phục vụ, và Đội B của tôi không phải là nữ. Họ đều là những vận động viên nam. Sở dĩ chúng tôi có thể đấu với Nga và Cuba là nhờ sự siêng năng của chúng tôi. Những người tôi đưa đến đội B đều là cựu vận động viên quốc gia. Họ đánh mạnh và rất nhanh."
Ngoài các phương pháp huấn luyện sáng tạo của mình, Huấn luyện viên Aod còn được ghi nhận là người đã phát minh ra một phong cách thi đấu mới, khác biệt với các quốc gia hàng đầu khác. Cách thi đấu này giúp các vận động viên Thái Lan tận dụng hình thể thấp bé của mình để di chuyển cơ động, nhanh nhẹn và các chiến thuật năng động, khó đoán.
Phóng viên Aek-Prawit giải thích: "Lối chơi của họ khiến người hâm mộ rất thích. Dù bất lợi về thể lực so với các đội khác, chúng tôi có sự nhanh nhẹn, di chuyển khéo léo, thậm chí thực hiện cả đòn nhử và đánh chặn đối phương tốt. Độ chính xác và tốc độ có thể so sánh với sách giáo khoa của chúng tôi khiến chúng tôi chơi khác với các quốc gia khác."
"Từ khi theo dõi và đưa tin về bóng chuyền, tôi đã có cơ hội phỏng vấn các đối thủ và huấn luyện viên của họ sau các trận đấu. Họ đều nói giống nhau: thi đấu với đội Thái Lan này rất mệt mỏi và rất khó khăn vì các cầu thủ luôn di chuyển. Họ chơi phòng thủ và tấn công rất nhanh. Ngay cả khi đối thủ đánh bại chúng tôi, đó cũng là một chiến thắng nhọc nhằn", ông Aek-Prawit nói.
Thế hệ sau đã tiếp nối
Thế hệ cầu thủ ngôi sao đầu tiên, thường được gọi là "7 huyền thoại bóng chuyền", bao gồm Pleumjit Thinkaow, Nootsara Tomkom, Onuma Sittirak, Amporn Hyapha, Malika Kanthong, Wilavan Apinyapong và Wanna Buakaew. Họ tuyên bố giải nghệ sau trận thi đấu tại Giải All-Star Thái Lan vào ngày 7 tháng 11 năm 2021, trong đó người hâm mộ đã đến chào tạm biệt các cô gái tại Sân vận động trong nhà Huamak.
Việc họ rời khỏi làng bóng chuyền Thái Lan đặt ra câu hỏi: Liệu các cầu thủ trẻ ngày nay có giỏi như các bậc tiền bối và không phụ lòng mong đợi của người hâm mộ? Liệu họ có thể thu hút được nhiều người hâm mộ đứng về phía mình như những người tiền nhiệm? Bởi vì bảy tiền bối đặt ra một tiêu chuẩn cao như vậy, đây có thể là một áp lực cho những cô gái phải thừa kế di sản của họ.
Nhưng đến năm 2022, lứa cầu thủ bóng chuyền nữ mới dưới sự dẫn dắt của HLV Danai Sriwacharamaytakul đã đáp lại người hâm mộ bằng việc tung ra một lứa cầu thủ trẻ hoàn toàn mới mà không cần bất kỳ sự hỗ trợ nào từ các đàn chị. Họ đã giành được Huy chương vàng tại SEA Games ở Việt Nam với chuỗi bốn trận thắng liên tiếp. Sau đó, họ ngay lập tức tiếp tục thi đấu tại Giải bóng chuyền nữ FIVB 2022 tại Thổ Nhĩ Kỳ, với vị trí là là một trong bốn đội châu Á thi đấu cùng Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Không thể nói rằng lứa vận động viên mới này hoàn toàn là tân binh, vì nhiều người trong số họ cũng đã có nhiều kinh nghiệm. Đội hình mới, bao gồm Piyanut Pannoy, Ajcharaporn Kongyot, Chatchu-on Moksri, Pimpichaya Kokram, Pornpun Guedpard, Thatdao Nuekjang và Hattaya Bamrungsuk, đã từng luyện tập và thi đấu với 'bảy huyền thoại' trong những năm trước. Tuy nhiên, giờ đây họ đã hoàn toàn chứng minh được khả năng của mình với tư cách là đội hình hiện tại của đội tuyển quốc gia. Những người hâm mộ Thái Lan hiện đang theo dõi màn trình diễn của họ đều đồng ý rằng: "tập hợp các cầu thủ này cũng thú vị không kém so với những người tiền nhiệm".
SEA Games 32: Kỳ Đại hội thành công nhất trong lịch sử khi Thể thao Việt Nam thi đấu ở nước ngoài
Đoàn thể thao Việt Nam kết thúc SEA Games 32 với vị trí nhất toàn đoàn, giành được 136 HCV, 105 HCB và 114 HCĐ.
