Theo tục lệ của người Việt, ngày 23 tháng Chạp hằng năm chính là ngày các gia đình làm lễ tiễn ông Công ông Táo lên chầu trời. Đây là ngày lễ quan trọng trong tín ngưỡng người Việt, chính vì thế mọi công tác chuẩn bị đều được quan tâm tuyệt đối.

Lễ vật cúng ông Công ông Táo gồm những gì?

Lễ vật để cúng ông Công ông Táo truyền thống bao gồm: Mũ ông Công ông Táo (2 mũ đàn ông, 1 mũ đàn bà). Mũ cho Táo ông có hai cánh chuồn, mũ cho Táo bà không có cánh chuồn.

Mâm >lễ cúng ông Công ông Táo bao gồm: Tiền lễ, hương hoa, trầu cau, rượu thuốc, ngũ quả (chọn 5 loại quả). Mâm cỗ với các món truyền thống như gà luộc, xôi hoặc bánh chưng, đĩa giò, chả, nộm, đĩa rau củ xào, canh,...

Mỗi gia đình có thể linh hoạt trong việc chuẩn bị các món trong mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, miễn sao đảm bảo sạch sẽ, gọn gàng, ngon lành, đủ món mặn món canh.

Ở miền Bắc, sẽ cúng theo 3 con cá chép đỏ thả trong chậu đặt cùng mâm cúng, ngụ ý "cá hóa long" nghĩa là cá sẽ biến thành rồng đưa ông Táo về trời. Sau khi hoàn thành lễ cúng, cá chép sẽ được phóng sinh ở ao, hồ, sông, suối...

Ở miền Trung thường cúng ông Công ông Táo cùng một con ngựa giấy kèm yên, cương đầy đủ. Còn ở miền Nam chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy là đủ.

Văn khấn cúng ông Công ông Táo trên nhà chuẩn truyền thống

Hiện nay đang lưu truyền khá nhiều các bài >văn khấn ông Công ông Táo khác nhau. Trong bài viết này, xin dẫn một bài văn khấn ông Công ông Táo phổ biến nhất được NXB Văn hóa Thông tin sưu tầm, đăng tải trong sách “Văn khấn cổ truyền Việt Nam”:

Văn khấn ông Công ông Táo in trong "Văn khấn cổ truyền Việt Nam''

Nam mô a di đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại:...

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.

Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ >sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật! (3 lần)

Văn khấn ông Công ông Táo theo GS Lương Ngọc Huỳnh

Kính lạy Thượng Đế 

Kính lạy Ngũ Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế, Trung ương Hoàng Đế.

Kính lạy thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng

Trung đàm thần tướng thiên thiên binh

Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã

Kính lạy sơn thần, long thần, thổ địa, thổ công Táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám

Hôm nay là ngày 23 tháng chạp năm… Bính Thân. Là ngày thần Táo Quân về trời tấu sớ

Tín chủ con tên là… sinh ngày… tháng… năm… nguyên quán… địa chỉ thường trú…

Với tấm lòng thành kính con xin có chút lễ vật, nhang đăng thỉnh cầu kính mời Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Thần Tướng, Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị thần tiên trên trời dưới đất, chứng giám cho con được làm lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về trời.

Kính lạy Thổ thần thổ địa, thổ công Táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám. Trong năm qua nhờ ân phúc của các ngài chúng con được mạnh khoẻ, hạnh phúc, mọi điều may mắn.

Nay con làm lễ với tấm lòng thành kính tiễn ngài về trời tấu xin Thượng Đế, Ngũ Đế, cùng chư vị thần tiên phù hộ độ trì cho đất nước con, quê hương con, gia tộc và gia đình con được mạnh khoẻ hạnh phúc, an khang thịnh vượng.

Con cầu xin Thượng Đế, Ngũ Đế các vị thần tiên cùng chư ngài chứng giám cho tấm lòng thành kính của con.

Kính chúc Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị thần tiên cùng chư ngài thiên thiên tuế!

 Sau khi cúng xong thì lại kính lễ 9 lần.

Văn khấn ông Công ông Táo - Bài khấn Nôm

Hôm nay là ngày… tháng… năm.

Tên con là…, cùng toàn gia ở tại…

Kính lạy đức “Đông Trù tư mệnh Táo phủ Thần Quân:

(Có thể khấn thêm: Thổ địa Long Mạch Tôn Thần. Ngũ phương ngũ thổ Phúc Đức chính Thần)

Hàng năm gặp tiết hết năm, tháng vừa cuối Chạp. Gia đình sửa lễ bạc dâng lên. Cảm tạ phúc dày nhờ Thần phù hộ. Kính mong thần tâu bẩm giúp cho:

Bếp trong nếp sống rất hòa, ngoài mặt dám rằng cũng đẹp. Cảm thông xin tấu thực thà. Cầu mong giúp đỡ lợi lạc. Người người lo ấm, cả nhà thêm tiếng tốt lẫy lừng. Việc việc thành công, một cửa ngút khí lành man mác. Muôn trông ơn đức vô cùng.

Cẩn cốc (vái 4 vái)

(Theo Nguyễn Thị Nhi – Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam)