Huyết áp được đo bằng milimét thủy ngân (mmHg) với hai con số:

Huyết áp tâm thu: Biểu thị bằng con số trên cùng. Nó là phép đo các lực bên trong động mạch khi tim đập.

Huyết áp tâm trương: Biểu thị bằng con số phía dưới. Nó là thước đo lực giữa các nhịp tim.

Huyết áp bình thường là 120/80 mmHg. Bất cứ điều gì trên giá trị này được coi là bất thường.

Các loại tăng huyết áp

Các loại tăng huyết áp khác nhau là tăng huyết áp nguyên phát và tăng huyết áp thứ phát. 

>Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp không xác định được nguyên nhân và được cho là có liên quan đến yếu tố di truyền hoặc môi trường. Tăng huyết áp nguyên phát là loại phổ biến nhất.

Mặt khác, tăng huyết áp thứ phát là loại tăng huyết áp do nguyên nhân cơ bản có thể xác định được.

Các giai đoạn khác nhau của tăng huyết áp

Tăng huyết áp được chia thành các giai đoạn, dựa trên độ lệch khỏi phạm vi huyết áp khỏe mạnh.

Huyết áp tăng cao là huyết áp tâm thu từ 120–129 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80 mmHg. Điều này thường được gọi là tiền tăng huyết áp.

Tăng huyết áp giai đoạn 1 là huyết áp tâm thu từ 130–139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80–89 mmHg.

Tăng huyết áp giai đoạn 2 là huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên.

Khi huyết áp tâm thu cao hơn 180 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương cao hơn 120 mmHg, nó được gọi là cơn tăng huyết áp. Đây là huyết áp cao nguy hiểm và phải đi khám bác sĩ ngay, vì huyết áp cao như vậy có thể dẫn đến đau tim, suy thận cấp hoặc đột quỵ.

Nguyên nhân chính gây tăng huyết áp

Tăng huyết áp nguyên phát không có nguyên nhân có thể xác định được, nhưng một số yếu tố rủi ro có liên quan đến sự phát triển của nó, bao gồm:

• Tiền sử gia đình (di truyền)
• Béo phì
• Lớn tuổi
• Chủng tộc (Người da đen dễ bị tăng huyết áp hơn)
• Lối sống ít vận động
• Sử dụng thuốc lá
• Chế độ ăn nhiều muối

Tăng huyết áp thứ phát có thể do:

• Bệnh thận
• Một số rối loạn nội tiết
• Một số loại thuốc như thuốc chống viêm và thuốc chống viêm không steroid, một số loại thuốc tránh thai và thuốc kích thích dùng để giảm cân
• Sử dụng thuốc lá 
• Uống quá nhiều rượu 
• Một số loại thuốc bất hợp pháp, chẳng hạn như cocaine 
• Các vấn đề về tuyến giáp, hẹp động mạch chủ (một khuyết tật tim bẩm sinh)
• Chứng ngưng thở lúc ngủ

Tăng huyết áp cũng có thể được gây ra bởi mức độ căng thẳng và lo lắng cao, trong thời gian đó cơ thể giải phóng một số hormone có thể làm tăng huyết áp. 

Triệu chứng thường gặp của tăng huyết áp

Những người bị tăng huyết áp thường không gặp bất kỳ triệu chứng nào, đặc biệt là khi bắt đầu tình trạng này. Tuy nhiên, theo thời gian, huyết áp tăng cao đáng kể có thể gây ra những thay đổi về thị lực, đau đầu, ù tai và chóng mặt.

Quản lý tăng huyết áp

Tăng huyết áp có thể được điều trị thông qua thay đổi lối sống và sử dụng một số loại thuốc có tác dụng hạ huyết áp.

1. Quản lý bằng thuốc

Bạn có thể được kê đơn thuốc hạ huyết áp để giúp giảm huyết áp.

Tùy thuộc vào tình trạng của bạn, bạn có thể cần kết hợp các loại thuốc này, có thể cần thiết suốt đời. Do đó, nên dùng thuốc thường xuyên và tham khảo ý kiến ​​​​bác sĩ kịp thời.

2. Quản lý thông qua thay đổi chế độ ăn uống

Một nghiên cứu cho thấy chế độ ăn kiêng DASH, bao gồm nhiều rau, trái cây, sữa ít chất béo và thực phẩm ít chất béo bão hòa, đã làm giảm đáng kể huyết áp ở những người tham gia nghiên cứu. 

Hơn nữa, sự kết hợp giữa chế độ ăn kiêng DASH và lượng muối thấp làm giảm huyết áp thậm chí còn đáng kể hơn so với chế độ ăn kiêng DASH đơn thuần. 

Do đó, nếu một người bị tăng huyết áp, những thay đổi trong chế độ ăn uống thường được khuyến nghị bao gồm:

• Hạn chế ăn mặn
• Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, thịt đỏ và đồ ngọt
• Tăng tiêu thụ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo, thịt gia cầm không da và cá

3. Quản lý thông qua tập thể dục

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị người lớn nên tham gia ít nhất 150 phút mỗi tuần tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải (ví dụ: đi bộ nhanh) hoặc ít nhất 75 phút mỗi tuần tập thể dục nhịp điệu mạnh mẽ (ví dụ: chạy bộ, đi bộ) để có >sức khỏe tim mạch tốt. 

Thêm ít nhất 2 ngày mỗi tuần cho hoạt động cường độ cao (tức là tập tạ/sức mạnh) thậm chí còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe hơn, chẳng hạn như giảm huyết áp và cholesterol. 

Tăng huyết áp khi mang thai

Một số phụ nữ mang thai có thể bị tăng huyết áp mãn tính trong thai kỳ và những người khác có thể bị tăng huyết áp thai kỳ (sự phát triển của tăng huyết áp trong thai kỳ).

Cả hai tình trạng này đều có thể được kiểm soát bằng một số loại thuốc hạ huyết áp. Tuy nhiên, huyết áp không được điều trị trong thai kỳ làm tăng nguy cơ:

• Sinh mổ
• Sinh non
• Trẻ sơ sinh nhẹ cân
• Tiền sản giật, một tình trạng đặc trưng bởi protein trong nước tiểu, các vấn đề về thận và các vấn đề về gan
• Phụ nữ bị tăng huyết áp thai kỳ có thể bị sưng nặng ở chi dưới, đau bụng, lú lẫn, nhức đầu, thay đổi thị lực, đau ngực và khó thở.

Nếu bạn đang mang thai và bị tăng huyết áp, hãy chắc chắn thông báo cho bác sĩ của bạn về bất kỳ triệu chứng nào bạn có thể gặp phải.

Chỉ số huyết áp trên 120/80 mmHg thường là biểu hiện của bệnh tăng huyết áp. Điều này có thể được gây ra bởi một số yếu tố. Vì vậy, bạn cần thăm khám định kỳ để được chẩn đoán chính xác, sớm và có phương pháp điều trị phù hợp.

Một người tăng huyết áp phải thực hiện thay đổi chế độ ăn uống và lối sống cùng với việc sử dụng thuốc để kiểm soát tình trạng của mình trong thời gian dài.

Theo Emedihealth