Nhiều người có hiện tượng nổi hạch, cảm giác sưng đau sau khi tiêm mũi 3 vaccine ngừa COVID-19. Triệu chứng này khiến không ít người tỏ ra lo lắng.
Bác sĩ Phùng Anh Tuấn - Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết: Vaccine là một yếu tố lạ với cơ thể nên sau khi tiêm, hệ miễn dịch sẽ phản ứng lại. Các hạch bạch huyết có vai trò sinh ra tế bào miễn dịch. Vì vậy, chúng sẽ tăng hoạt động và sưng to lên. Sau khi tiêu diệt được yếu tố lạ, chúng sẽ trở về trạng thái bình thường.
Hạch bạch huyết thường xuất hiện ở nách cùng bên với cánh tay được tiêm. Tình trạng này sẽ mất đi sau vài ngày, không gây nguy hiểm nên không cần quá lo lắng.
Trong trường hợp thấy các bất thường khác như đau tại vị trí không phải vùng tiêm, gầy sút cân, nổi hạch không phải vùng nách cùng bên cánh tay, hạch nhiều, cứng, ít di động và kéo dài... cần đi kiểm tra sớm. Trên thực tế, tỷ lệ nổi hạch sau tiêm vaccine là không nhiều.
TS.BS Nguyễn Huy Luân - Trưởng đơn vị tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cũng cho biết, so với mũi 1 và 2 vaccine Covid-19 thì tỷ lệ người nổi hạch sau tiêm vaccine Covid-19 mũi 3 nhiều hơn do đáp ứng miễn dịch tế bào tăng hơn.
Cụ thể, vaccine Covid-19 sau khi vào cơ thể sẽ kích thích phản ứng của tế bào T hỗ trợ, làm tăng đáp ứng trung tâm mầm của tế bào lympo B gần đó, dẫn đến tăng sinh các hạch gần vị trí tiêm.
Ngoài ra, so với các loại vaccine khác, nghiên cứu cho thấy vaccine sử dụng công nghệ mRNA sẽ tạo ra các phản ứng này mạnh mẽ hơn, do đó tỷ lệ nổi hạch sau tiêm cũng cao hơn.
"Với các phản ứng thường gặp như sốt, đau đầu, đau chỗ tiêm, mệt mỏi... thường sẽ xảy ra sau vài tiếng tiêm ngừa, hết trong 3 đến 5 ngày. Tuy nhiên, phản ứng nổi hạch thường bắt đầu trễ và kéo dài hơn.
Theo CDC Hoa Kỳ, thời gian bắt đầu nổi hạch sau tiêm vắc xin Modena và Pfizer là 2 - 5 ngày. Thời gian nổi hạch kéo dài của vắc xin Pfizer-BioNTech có thể lên đến 10 ngày", BS Luân nhận định.
Theo BS Nguyễn Huy Luân, tùy vào lượng kháng nguyên đưa vào cơ thể sẽ tạo ra các đáp ứng miễn dịch khác nhau. Có người phản ứng mạnh, có người phản ứng nhẹ, nên khả năng sinh kháng thể bảo vệ mỗi người cũng khác nhau.
Về việc có thể tiêm trộn một số loại vắc xin ở mũi 3, BS Luân cho biết thêm tỉ lệ phản ứng phụ không gia tăng so với tiêm cùng loại. Tuy nhiên, ở mũi thứ 3, tình trạng phản ứng nổi hạch lại thường xảy ra hơn so với 2 mũi đầu.
"Sau khi tiêm mũi 1 và 2, cơ thể đã tạo ra đáp ứng miễn dịch và tế bào ghi nhớ, nên ở mũi thứ 3 cơ thể sẽ tạo ra phản ứng kháng nguyên, kháng thể mạnh hơn, dẫn đến tình trạng nổi hạch cũng gia tăng", BS Luân lý giải.
Chính bản thân cũng gặp phải phản ứng hạch sau khi tiêm mũi 3, ThS Đỗ Cao Vân Anh - Phó trưởng bộ môn nhiễm, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch - cho biết phải hơn 10 ngày các triệu chứng trên mới dần hết.
"Sau khi tiêm 2 ngày, cơ thể bắt đầu nổi hạch khắp người, dù biết là phản ứng hạch viêm cấp thông thường nhưng gây ra sưng, đau khi đụng vào, rất khó chịu và dễ gây lầm tưởng với ung thư di căn", BS Vân Anh chia sẻ.
BS Vân Anh cho rằng đây là phản ứng phụ thông thường, có thể tự hết mà không cần can thiệp về y tế.
"Hạch bạch huyết thường xuất hiện ở nách, cổ cùng bên với cánh tay được tiêm. Tình trạng này sẽ mất đi sau vài ngày, không gây nguy hiểm nên không cần quá lo lắng", BS Vân Anh trấn an.
Theo BS Vân Anh, nếu thực hiện siêu âm, bệnh nhân cần báo với bác sĩ về thời gian tiêm, số mũi vắc xin ngừa COVID-19 đã được tiêm. Một nghiên cứu gần đây cho thấy có các hạch bạch huyết tăng trao đổi chất sau khi tiêm chủng có thể phản ánh một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, điều này có thể có lợi cho cơ thể.
Tuy nhiên, người dân vẫn cần phải theo dõi nếu hạch sưng to, da vùng hạch sưng đỏ hoặc có các triệu chứng kèm theo như sốt kéo dài, sụt cân... thì phải đi khám để loại trừ bệnh lý khác.