Hai bé Hoàng Văn Cao 10 tuổi và Nguyễn Công Hào 11 tuổi bị áp xe viêm tuyến nước bọt màng tai, kết quả cấy máu dương tính Whitmore.

09:34 15/09/2019

Hai bé đang được theo dõi và điều trị tại khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An. Cả hai đến viện với bệnh tình đã nặng vì nhầm với bệnh quai bị và điều trị tại nhà. 

Bác sĩ Nguyễn Thị Huyền Ngân, khoa Tai Mũi họng, cho biết hai tháng nay, bệnh viện đã phát hiện và điều trị cho 3 trường hợp mắc Melioidosis còn gọi là >Whitmore. Trước đó, bệnh nhân Nghiêm Thanh Tuấn 14 tuổi ở Hà Tĩnh cũng phát hiện dương tính với vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei, điều trị 50 ngày, vừa được xuất viện.

Đầu tháng 9, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cũng tiếp nhận ông Đặng Xuân Hà, 61 tuổi, vào viện do sốt cao, hai ngón chân phải có khối áp xe sưng, nóng, chảy dịch có mùi hôi. Trong quá trình điều trị tại khoa Nội tiết bệnh nhân có diễn biến nặng dần như sốt cao, rét run, huyết áp tụt. Sau đó, các bác sĩ chỉ định lấy máu của bệnh nhân nuôi cấy và cho kết quả dương tính với vi khuẩn Burkholderia Pseudomalle.

Bệnh nhân được điều trị tích cực bằng kháng sinh phối hợp nhưng đáp ứng chậm, tình trạng nhiễm trùng nặng, được chuyển lên tuyến trên điều trị.

Ngón chân của ông Hà bị loét  là vị trí để vi khuẩn Whitmore xâm nhập vào cơ thể. Ảnh: Song Hào.

Bác sĩ Võ Hoài Nam, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh, cho biết bệnh nhân Hà có tiền sử bị bệnh đái tháo đường type II, biến chứng loét ngón 2 bàn chân phải mà vẫn làm việc đồng áng và tiếp xúc với bùn đất mà không có phương tiện bảo hộ nên đã bị vi khuẩn gây bệnh whitmore xâm nhập qua vết loét.

Tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai trong tháng qua ghi nhận 12 ca bệnh. Từ đầu năm đến nay là 20 ca, trong đó 4 người tử vong.

Tại hội nghị >bệnh Whitmore toàn cầu lần thứ 8 tổ chức tại Philippines mới đây, tiến sĩ Direk Limmathurotsakul đã sử dụng các thuật toán khoa học để dự báo về sự phân bố của vi khuẩn Whitmore ở các lục địa và dự đoán số lượng người nhiễm bệnh trên toàn thế giới. Theo đó, bệnh Whitmore có mặt ở 80 quốc gia. Hàng năm có khoảng 165.000 người nhiễm bệnh và bệnh cướp đi sinh mạng của 89.000 người. Dự báo, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 10.400 ca nhiễm bệnh và khoảng 4.700 ca tử vong. Ở Việt Nam, hầu hết bệnh nhân ở các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ.

Các loại vi khuẩn gây bệnh được tìm thấy trong đất, trong các cánh đồng lúa, và các vùng nước tù đọng trong khu vực. Người nhiễm bệnh thường do tiếp xúc với đất bị ô nhiễm qua các vết trầy xước ngoài da, có thể gặp do hít phải bụi nhiễm vi khuẩn. Nhiễm trùng thường xảy ra trong mùa mưa, chủ yếu từ tháng 7 đến tháng 11.

Whitmore có bệnh cảnh lâm sàng rất đa dạng, tiến triển nhanh và có thể cướp đi mạng sống bệnh nhân chỉ sau 48 giờ nhập viện. Việc chẩn đoán Melioidosis được thực hiện dựa trên các xét nghiệm vi sinh học trong máu, mủ, nước tiểu, đờm, hoặc tại phần da bị tổn thương. 

Điều trị bệnh Whitmore hết sức khó khăn. Bệnh nhân thường phải dùng kháng sinh tấn công liều cao tĩnh mạch kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2-4 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng.

Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, >sức khỏe suy kiệt dần và vẫn có thể tử vong dù đã được chẩn đoán đúng. Tỷ lệ tử vong trên 40%.

Việc theo dõi điều trị bệnh kéo dài, tốn kém nên không ít bệnh nhân đã bỏ cuộc. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong cao.