Mãn kinh là giai đoạn sinh lý tự nhiên mà mọi phụ nữ đều phải trải qua, đánh dấu sự chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản. Nhiều người cho rằng phụ nữ mãn kinh càng muộn sống lâu hơn.
Khi chức năng buồng trứng suy giảm và kinh nguyệt hết hẳn được coi là mãn kinh. WHO định nghĩa mãn kinh là tình trạng không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tục và vô kinh do nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý.
Độ tuổi mãn kinh trung bình của phụ nữ là khoảng 49 tuổi và 90% phụ nữ mãn kinh ở độ tuổi từ 44-54. Mãn kinh về cơ bản có thể được chia thành 4 giai đoạn: mãn kinh trước 40 đến 44 tuổi là mãn kinh sớm, mãn kinh từ 45 đến 55 tuổi là mãn kinh bình thường và mãn kinh muộn sau 55 tuổi.
Theo nghiên cứu tài liệu được công bố trên tạp chí “JAMA”, những phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh trước 40 tuổi có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn, đặc biệt là những phụ nữ đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng hai bên dẫn đến vô kinh.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mãn kinh sớm có thể cùng tồn tại với nguy cơ mắc bệnh tim mạch và cũng có thể làm tăng khả năng mắc các bệnh này.
Mãn kinh có nghĩa là chấm dứt kinh nguyệt và suy giảm chức năng buồng trứng. Sau khi mãn kinh, cơ thể người phụ nữ sẽ có những thay đổi lớn như lão hóa, sức đề kháng của da và cơ thể sẽ giảm sút.
Đây là triệu chứng phổ biến nhất trước khi mãn kinh. Nhiều phụ nữ băn khoăn liệu mình có bị vô kinh chỉ vì kinh nguyệt không đều. Tuy nhiên, các triệu chứng kinh nguyệt ở mỗi người là khác nhau, chu kỳ kinh nguyệt ngày càng ngắn hơn, sau đó dài hơn và cuối cùng là dừng lại.
Vì vậy, khi kinh nguyệt của bạn khác trước và trở nên không đều, bạn nên cảnh giác xem mình có đang đến gần thời kỳ mãn kinh hay không.
Phụ nữ sắp mãn kinh cũng có thể gặp các triệu chứng như mất ngủ lặp đi lặp lại, chất lượng giấc ngủ kém, chóng mặt vào ban ngày và đánh trống ngực.
Ở giai đoạn này, sự thay đổi nồng độ hormone ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ, dẫn đến rối loạn hệ thần kinh tự chủ nên phụ nữ sẽ gặp phải những triệu chứng khó chịu như đau đầu, chóng mặt, hồi hộp, mất ngủ.
Nếu không tìm được nguyên nhân gây ra các triệu chứng này, bạn có thể đến bệnh viện để kiểm tra chức năng buồng trứng xem có phải do sắp mãn kinh hay không.
Ở phụ nữ sắp bước vào thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể giảm sút, điều này cũng ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống nội tiết của phụ nữ và gây ra các triệu chứng thần kinh.
Vì vậy, phụ nữ ở giai đoạn này sẽ có tâm trạng thất thường tương đối lớn, chỉ một điều nhỏ cũng có thể khiến họ tức giận. Tuy nhiên, sau khi mất bình tĩnh, họ sẽ dễ trở nên trầm cảm và khó kiểm soát cảm xúc của mình.
Khi phụ nữ đến tuổi mãn kinh, nồng độ hormone trong cơ thể giảm, dẫn đến mất xương. Do đó, phụ nữ sẽ gặp các triệu chứng như đau lưng, khớp. Họ cũng có thể bị loãng xương, thậm chí xương bị lỏng lẻo .
Căng thẳng không rõ nguyên nhân, đỏ mặt, đổ mồ hôi đầm đìa và các triệu chứng khác cho thấy nồng độ estrogen trong cơ thể bạn đã giảm xuống. Các triệu chứng tái phát như đỏ bừng mặt, đổ mồ hôi tạm thời là đặc điểm điển hình của phụ nữ tiền mãn kinh. Hiện tượng này kéo dài khoảng một hoặc hai phút và có thể xảy ra nhiều lần trong ngày.
Một số người phát triển các triệu chứng này một năm trước khi mãn kinh, trong khi những người khác phát triển chúng vài năm trước khi mãn kinh. Các triệu chứng này thậm chí có thể kéo dài 5-10 năm, ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống của phụ nữ.
Nghiên cứu từ Đại học California, San Diego đã xác nhận rằng những phụ nữ mãn kinh muộn hơn có thể có cơ hội sống lâu hơn.
Nghiên cứu cho thấy độ tuổi mãn kinh của phụ nữ là trên 50 tuổi, những nữ diễn viên sinh con trên 40 năm có cơ hội sống đến trên 90 tuổi cao hơn. Ngoài ra, những phụ nữ mãn kinh muộn thường có >sức khỏe tốt hơn về sau.
Mãn kinh muộn có thể mang lại rất nhiều lợi ích cho phụ nữ, phải chăng mãn kinh càng muộn thì càng tốt?
Trước hết chúng ta cần hiểu rằng hai chức năng chính của buồng trứng phụ nữ là nội tiết và sinh sản. Nói chung, nếu phụ nữ có kinh sớm thì thời kỳ mãn kinh sẽ tương đối sớm và ngược lại.
Thứ hai, khi phụ nữ bước sang tuổi 35, số lượng nang trứng bắt đầu suy giảm. Sau tuổi 40, số lượng nang trứng giảm đi đáng kể. Khi phụ nữ bước sang tuổi 45-55, chức năng của buồng trứng giảm sút, kinh nguyệt sẽ từ từ chấm dứt và cuối cùng là mãn kinh, đây là hiện tượng sinh lý bình thường.
Tan Buzhen, bác sĩ trưởng khoa Sản phụ khoa tại Bệnh viện liên kết thứ hai của Đại học Nam Xương, Trung Quốc cho biết: “Nếu phụ nữ bắt đầu mãn kinh ở độ tuổi 35, cô ấy bị suy buồng trứng sớm và cần phải đến bệnh viện để điều trị. Thời kỳ mãn kinh đến quá sớm sẽ không tốt nhưng đến quá muộn cũng không phải hay. Bạn không được dùng thuốc riêng để trì hoãn thời gian mãn kinh.
Nếu phụ nữ chưa bước qua tuổi mãn kinh ở tuổi 55 thì có thể là do nội tiết tố dao động và có thể không rụng trứng. Tuy nhiên, điều này sẽ ảnh hưởng đến nội mạc tử cung ở một mức độ nhất định và cuối cùng là nguy cơ ung thư nội mạc tử cung sẽ tăng lên.
Nhìn chung, mặc dù một số nghiên cứu đã chứng minh rằng có một mối quan hệ nhất định giữa thời kỳ mãn kinh và tuổi thọ của phụ nữ, nhưng thời kỳ mãn kinh xảy ra muộn hơn thì tuổi thọ của họ có thể càng dài hơn.
Tuy nhiên, độ tuổi mãn kinh thay đổi sớm hay muộn và liên quan chặt chẽ đến yếu tố di truyền trong gia đình, việc mang thai và sinh nở, >đời sống tình dục của các cặp vợ chồng, trạng thái tinh thần và tâm lý, thời gian cho con bú, thói quen ăn uống,... Không được vi phạm quy luật sinh lý và tự mình sử dụng thuốc để kéo dài thời kỳ mãn kinh.
Có thể kéo dài tuổi mãn kinh bằng cách cải thiện môi trường như tập thể dục, cải thiện chất lượng hôn nhân, duy trì cân bằng tâm lý, bỏ hút thuốc và uống rượu, giảm cân,...