Theo các bác sĩ liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên thường do bị viêm dây thần kinh số 7 dẫn đến người bệnh đột nhiên bị liệt một bên mặt nhưng không hề biết.
Hoảng hốt vì không nhắm được mắt
Bác sĩ Hoàng Sầm – Viện Y học Bản địa Việt Nam cho biết ông vẫn gặp các bệnh nhân bị viêm dây thần kinh số 7 ngoại biên dẫn tới liệt nửa mặt. Vào mùa nóng nắng như hiện nay thì thói quen mà nhiều người đang gặp rất dễ gây liệt mặt.
Trường hợp của Vũ Minh Hà – 20 tuổi, sinh viên đại học Thái Nguyên (tên nhân vật đã thay đổi). Hà có thói quen tắm gội khuya để đi ngủ cho mát. Mỗi lần gội đầu xong, Hà lại cho đầu vào trước quạt để cho mát và cũng là thổi cho tóc nhanh khô hơn thay vì dùng máy sấy tóc.
Thói quen này khiến Hà rất thích vì cảm giác mát lạnh vào tận da thịt. Tuy nhiên, vào tuần trước, khi tắm gội xong đi ngủ đến sáng thức dậy, Hà đứng trước gương phát hiện mắt bên phải không thể nhắm vào được, đồng tử trợn ngược lên, không uống được nước và đánh răng nước chảy ra ngoài.
Bệnh nhân bị viêm dây thần kinh ngoại biên số 7.
Hốt hoảng, Hà nhờ bạn đưa vào bệnh viện khám. Sau khi bác sĩ chẩn đoán viêm dây thần kinh số 7 ngoại biên do nhiễm lạnh đột ngột. Bác sĩ đã tư vấn điều trị. Hà tìm tới bác sĩ Sầm để châm cứu bấm huyệt. Bác sĩ Sầm cho biết thói quen ngồi trước quạt điện bật số to, phả vào đầu khi tóc đang ướt làm cho dây thần kinh số 7 bị viêm do lạnh dẫn đến liệt.
Điều trị ca bệnh này, bác sĩ Sầm cho biết bệnh nhân cần châm cứu và sau đó cho phục hồi chức năng nhai để cải thiện tình trạng liệt mặt. Mắt của Hà đã khép lại nhưng cơ nhai vẫn khó. Mỗi ngày, Hà phải nhai kẹo cao su khoảng 3 tiếng. Việc điều trị của Hà phải kéo dài cả tháng.
Phòng bệnh như thế nào?
Bác sĩ Sầm cho biết dây thần kinh số 7 phụ trách vận động các cơ bám da mặt, cơ bám da cổ, xương bàn đạp ở tai giữa.
Dây thần kinh số 7 đi qua xương đá nhận thêm sợi phó giao cảm dây 7 chi phối hoạt động bài tiết của các tuyến nước mắt, tuyến dưới hàm, tuyến dưới lưỡi, tuyến niêm dịch của mũi và cũng nhận thêm vị giác ở hai phần ba trước lưỡi và cảm giác vòm miệng, cảm giác nông vùng ống tai ngoài và vùng da nhỏ phía sau vành tai.
Dây thần kinh số 7 là một dây hỗn hợp: Vận động, cảm giác, thực vật, >dinh dưỡng và phản xạ.
Khi bị nhiễm lạnh như gió lùa, bật quạt phả thẳng vào mặt đi ngủ, điều hòa quá lạnh vào ban đêm làm cho mạch nuôi của dây thần kinh bị co thắt gây ra thiếu máu cục bộ, phù và chèn ép dây thần kinh và gây liệt dây thần kinh số 7.
Trước đó cô gái trẻ này cũng bị liệt mặt do nằm điều hòa lạnh
Y học cổ truyền gọi bệnh này là chứng "Khẩu nhãn oa tà", nghĩa là miệng và mắt méo lệch. Bệnh do phong hàn, phong nhiệt, huyết ứ xâm phạm vào lạc mạch của ba kinh dương ở mặt làm khí huyết kém điều hoà kinh cân thiếu dinh dưỡng không co lại được.
Đa số bệnh nhân đều không biết được bị liệt mặt vì nó không gây đau. Bác sĩ Sầm cho biết khác với liệt mặt do thần kinh trung ương, khi liệt mặt do dây thần kinh số 7 ngoại biên thì người bệnh sẽ thấy hai bên mặt không cân đối, các cơ mặt bị kéo về bên lành, nhân trung bị kéo lệch về bên lành.
Nửa mặt bên bệnh bất động, mất nếp nhăn trán và nếp nhăn khóe mắt, lông mày hơi sụp xuống, má hơi xệ, rãnh mũi - má mờ, góc mép miệng bị xệ xuống, tai hình như thấp xuống, mắt bên liệt nhắm không kín, nhãn cầu vận động lên trên và ra ngoài.
Nhiều người mắc chứng viêm dây thần kinh số 7 sẽ tự động khỏi sau 2 – 3 tháng. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, biến chứng mà bệnh để lại khá nặng nề khiến mặt bị co cứng, mắt bị viêm giác mạc.
Bệnh viêm dây thần kinh số 7 ngoại biên không trừ ai, dù là người già hay trẻ, thậm chí trẻ con cũng bị nên hãy bỏ thói quen phả quạt vào mặt đặc biệt là khi vừa tắm gội đầu xong. Bác sĩ Sầm cho biết dù trời nóng hay lạnh cũng cần giữ ấm vùng mặt.