Mới đây, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã ra thông báo và “khuyên” người tiêu dùng không mua và sử dụng sản phẩm trà thảo mộc giảm cân Golean Detox vì có chứa 2 chất cấm nguy hiểm đến sức khỏe.
Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cũng ra thông báo thu hồi một loạt sản phẩm có chứa 2 chất này. Vậy chất cấm đó là gì? Chúng nguy hại ra sao?
Vạch mặt chất cấm
Kết quả phân tích ở phòng thí nghiệm của FDA cho thấy, sản phẩm này có chứa 2 chất đáng quan tâm là sibutramine và phenolphthalein.
Sibutramine là một hợp chất được sử dụng để giảm sự thèm ăn, thường được dùng trong điều trị bệnh béo phì. Hợp chất này được quản lý chặt chẽ và đã bị đưa ra khỏi thị trường vào tháng 10/2010 vì lý do an toàn. Sản phẩm chứa chất này có thể gây hại cho người tiêu dùng vì có thể gây nên nguy cơ tăng huyết áp, tăng nhịp tim cho người bình thường và có thể gây nguy hiểm cho những người có tiền sử bệnh về động mạch vành, đau tim, loạn nhịp tim hoặc đột quỵ. Chất này cũng có thể tương tác với các loại thuốc khác mà người dùng đang sử dụng, có thể dẫn đến nguy hiểm chết người.
Các chất sibutramine và phenolphthalein trong trà giảm cân sẽ gây hại cho người sử dụng.
Còn phenolphthalein là một hóa chất thường được sử dụng trong việc đo độ kiềm/axit (pH) của dung dịch dựa vào khả năng đổi màu của nó. Chất này đã từng được sử dụng trong điều trị táo bón nhưng do các nghiên cứu cho thấy nó có khả năng là chất gây ung thư (carcinogen) nên đã được dùng hạn chế và FDA đã cấm lưu hành các loại thuốc điều trị táo bón có chứa chất này mà bán không cần toa bác sĩ (over-the-counter drugs) từ năm 1999. Theo thông tin của FDA thì hiện nay, phenolphthalein không có trong thành phần hoạt tính (active ingredient) của bất cứ thuốc nào đang được sử dụng ở Hoa Kỳ.
Sự hiện diện của 2 chất sibutramine và phenolphthalein trong thành phần “ẩn dấu” của sản phẩm mà FDA mới công bố đã phần nào đưa ra ánh sáng cách mà Golean Detox tác động lên việc giảm cân của người sử dụng. Đó là làm cho người sử dụng có cảm giác chán ăn và tăng nhu động ruột để đại tiện. Đây là một cơ chế giảm cân phản khoa học và có hại cho sức khỏe. Hơn nữa, 2 chất sử dụng cho mục đích này là 2 chất đã bị cấm: sibutramine gây nguy cơ cao cho tim mạch và phenolphthalein có thể gây ung thư.
Cần phải nhấn mạnh rằng, hiện nay, chưa có loại thực phẩm chức năng hoặc trà thảo dược nào được chứng minh có thể sử dụng với mục đích làm giảm cân mà không cần phối hợp với tập thể dục và ăn kiêng. Do đó, không có gì lạ khi gần 200 sản phẩm được ghi nhận từ năm 2011 - 2019 của FDA đều có chứa 1 trong 2 hoặc cả 2 chất cấm sibutramine và phenolphthalein (desmethylsibutramine cũng là một dạng của sibutramine).
Vì thế, nếu một ngày nào đó Golean Detox sản xuất một vài lô hàng không có chất cấm để qua mặt sự kiểm tra của cơ quan chính phủ thì đừng mong chúng có tác dụng giảm cân như quảng cáo. Còn nếu bạn sử dụng sản phẩm này mà thấy giảm cân ào ào như trong quảng cáo (chưa nói đến phản ứng phụ nguy hiểm) thì có nghĩa là sản phẩm này đã tiềm ẩn các chất cấm trên rồi đó. Không hề có thuốc tiên giảm cân an toàn mà không cần tập thể dục và ăn kiêng...
Cơ quan quản lý vào cuộc
Từ năm 2010, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế đã ngưng cấp phép nhập khẩu sibutramine và năm 2011, đình chỉ lưu hành, thu hồi các thuốc chứa hoạt chất sibutramine do có tác dụng không mong muốn. Cục cũng rút số đăng ký của tất cả thuốc có chứa hoạt chất sibutramine. Các bệnh viện, viện có sử dụng thuốc này cũng bị Cục yêu cầu dừng ngay việc kê đơn, sử dụng thuốc.
Để bảo vệ người tiêu dùng, các cơ quan quản lý liên tục thanh kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm.Trong diễn biến liên quan, mới đây, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cũng vừa xử phạt 160 triệu đồng Công ty TNHH Mat Xi S.G, địa chỉ J29 đường Võ Thị Sáu, KP 7, phường Thống Nhất, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai vì hành vi không công bố tiêu chuẩn áp dụng theo quy định trong sản xuất các lô sản phẩm thực phẩm bảo vệ >sức khỏe Golean Detox thuộc diện đăng ký bản công bố sản phẩm mà có ít nhất 1 trong các chỉ tiêu an toàn thực phẩm (chỉ tiêu sibutramine) không phù hợp với tiêu chuẩn sản phẩm số 01/2018/TCSP-MATXI S.G ngày 10/5/2018 (dương tính: sibutramine).
Tuy nhiên, trên một số diễn đàn và mạng xã hội, các sản phẩm giảm cân chứa sibutramine vẫn được quảng cáo với công dụng “giảm cân cấp tốc”, “giảm cân mà không cần ăn kiêng”... nên người dùng cần hết sức cảnh giác với những lời quảng cáo này.