Người dân mua nhà dự án vi phạm được đảm bảo quyền lợi?

Liên quan đến vấn đề này, UBND thành phố Hà Nội cho biết, theo quy định của Luật Đất đai 2013, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở (sổ đỏ) của các hộ gia đình, cá nhân khi mua nhà tại các dự án nhà ở, UBND thành phố đã phân cấp cho Sở TN&MT thực hiện. Trong quá trình kiểm tra, rà soát với một số dự án đã được cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà, Sở TN&MT đã phát hiện sai sót, nhầm lẫn trong việc cấp giấy chứng nhận một số tầng xây dựng không đúng quy hoạch, chuyển đổi công năng, xây dựng vượt tầng.

Vì vậy, từ đầu năm 2019, Sở đã chủ động ban hành quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp cho các hộ dân ở các tầng có sai phạm ở dự án nêu trên. Trong thời gian tới, trên cơ sở kết luận của cơ quan điều tra, chỉ đạo của Thường trực Thành ủy, UBND thành phố sẽ tiếp tục chỉ đạo xử lý trách nhiệm chủ đầu tư, các đơn vị có liên quan, xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật. Trên cơ sở đó, sẽ xem xét việc giải quyết cấp giấy chứng nhận cho người đã mua nhà ở bao gồm cả các trường hợp tại dự án có vi phạm theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người mua nhà.

Liên quan đến việc xử lý trách nhiệm, ông Lê Tuấn Định, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết:  "Hiện nay, các cơ quan điều tra, thanh tra đang thực hiện việc rà soát. Sau khi có kết quả của cơ quan điều tra, thanh tra, Thường trực Thành ủy sẽ chỉ đạo UBND thành phố thực hiện các kết luận đó. Sau đó, Sở TN&MT sẽ tham mưu cho thành phố tiếp tục việc xem xét cấp giấy chứng nhận cho người mua tại các chung cư, đặc biệt, với các chung cư có sai phạm. Cơ bản sẽ tháo gỡ cho người dân".

Liên đới trách nhiệm của nhiều cơ quan

Ở Hà Nội, còn có nhiều tòa chung cư xây dựng vượt tầng, biến đổi công năng khu thương mại, tầng kỹ thuật thành căn hộ. Những cư dân mua phải phần diện tích này đều vô cùng bất an bởi đa số đều chưa được cấp sổ đỏ. Cư dân ở chung cư New Horizon City 87 Lĩnh Nam (Hoàng Mai); chung cư Sakura Tower (47 Vũ Trọng Phụng, quận Thanh Xuân)... đều là những nơi chủ đầu tư xây dựng không đúng giấy phép ban đầu và bán cho các hộ dân.

Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng VPLS Tinh Thông Luật nêu ý kiến: Việc kiểm duyệt, thẩm định hồ sơ để cấp được sổ đỏ cho người dân tưởng như là một trong những quy trình chặt chẽ và nghiêm ngặt nhất với sự tham gia của rất nhiều cơ quan ban ngành (giám sát, phê duyệt, thẩm tra, nghiệm thu, hoàn thành nghĩa vụ tài chính…) thì không còn kẽ hở nào. Nhưng làm thế nào vẫn có thể cấp sai được tới hàng trăm giấy chứng nhận cho chủ đầu tư?

Luật sư Bình cho rằng, một mình chủ đầu tư không thể nào sai phạm được mà cần phải xem xét đến trách nhiệm của những người quản lý các dự án này. Chủ đầu tư đã sai rồi được hợp pháp hóa, rồi giờ thì thu hồi, cái sai sau chồng lên cái sai trước, sai càng chồng sai. Vì thế cũng cần phải xem xét trách nhiệm của những người cấp sổ đỏ. Trong đó có trách nhiệm của tất cả các cơ quan được giao quản lý nhà nước như Cục Giám định (Bộ Xây dựng) thẩm duyệt dự án có đúng thiết kế, Sở Quy hoạch và Kiến trúc, Sở Xây dựng cấp phép xây dựng; Cảnh sát PCCC thẩm định bản vẽ và nghiệm thu PCCC…

Trao đổi với báo chí, Luật sư Trương Quốc Hòe - Trưởng văn phòng luật sư Interla cho rằng, ở trường hợp này chủ đầu tư xây dựng đã tự ý chuyển đổi công năng. Trong trường hợp này quy trình cấp sổ đỏ và giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho người dân, do yếu tố và quy trình 1 cửa nên họ không có hành vi thẩm định.

Tuy nhiên, nguyên tắc khi cấp sổ đỏ dựa vào hồ sơ thì người cấp sổ đỏ đó phải có trách nhiệm xem việc điều chỉnh, chuyển đổi công năng của chủ đầu tư liệu có hành vi gian dối hay không. Nếu họ lập hồ sơ giả mạo, với văn bản chuyển đổi công năng đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt thì dấu hiệu phạm tội của người đưa văn bản giả mạo có thể sẽ bị khởi tố thêm một tội danh, đó là tội sử dụng giấy tờ giả mạo của người khác.

Nếu trong trường hợp hồ sơ doanh nghiệp trình ra mà không có văn bản chuyển đổi công năng đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt mà vẫn được cấp duyệt thì ở đây đơn vị cấp phép có dấu hiệu cố ý làm trái quy định của pháp luật về đất đai.