Miền Bắc có sự khác biệt về điều kiện địa lý, phong tục và có nét văn hoa riêng biệt nên bàn thờ ngày Tết miền Bắc cũng có sự khác biệt rõ rệt với bàn thờ ngày Tết của miền Nam và miền Trung.
Bàn thờ ngày Tết miền Bắc thường được chú ý và tuân theo nhiều nguyên riêng so với bàn thờ ngày Tết miền Nam và miền Trung. Những nguyên tắc, quy định đó là gì? Cách bài trí bàn thờ ngày Tết miền Bắc thế nào cho lộc lá cả năm? Hãy cùng khám phá chi tiết ở ngay bài viết dưới đây nhé!
Trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc, hầu như cũng không có gì quá khác biệt với các vùng khác, cũng sẽ bày biện trên bàn thờ bao gồm:
- Nếu bàn thờ có một bát hương thì sẽ để ở chính giữa, còn nếu ba bát thì đặt bát chính giữa to nhất, ở vị trí cao nhất, hai bát còn lại theo hướng tam tài, sao cho hợp phong thủy đón lộc về cho gia chủ.
- Tiến hành dọn dẹp, lau dọn xung quanh bàn thờ, đánh bóng lư hương để bàn thờ thật sạch sẽ, trang trọng trong những ngày đầu năm.
- Hai bên bàn thờ đặt hai đèn hoặc giá nến tượng trưng cho mặt trăng (đặt bên phải) và mặt trời (đặt bên trái).
- Trên bàn thờ sẽ đặt thêm một bình hoa (độc bình) hoặc hai bình hoa (song bình), một là bình đựng hương bên tay trái, một là bình đựng cây vàng, cây bạc bên phải. Nếu gia đình không đặt cây vàng, cây bạc thì thay bằng hoa thật cũng được, nhưng chú ý khi sắp xếp trên bàn thờ sao cho chỉ lộ bông, không lộ bình. Trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc sẽ không bày hoa giả thì theo quan niệm làm như thế là không thành tâm.
- Trên bàn thờ cũng sẽ đặt chén nước, giọt dầu, nén nhang, bao thuốc lá, chén rượu đầy đủ.
Với các gia đình miền Bắc, mâm cỗ cúng Tết Nguyên đán cổ truyền thường tính theo bát thường là 4 bát, 4 đĩa, 6 bát 6 đĩa, 8 bát 8 đĩa. Tùy vào mâm cúng Tết to hay nhỏ mà có sự thay đổi số bát đĩa phù hợp. Các gia đình miền Bắc thường sắp cỗ số bát đĩa gắn với số 6, 8 mang ý nghĩa lộc, phát, còn 4 bát, 4 đĩa là tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương:
- Về bát thì sẽ gồm một bát miến nấu lòng gà, một bát mọc, một bát canh hầm (thường là chân giò hầm măng lưỡi lợn), một bát canh măng khô/bóng thả.
- Đĩa sẽ bao gồm một đĩa bánh chưng, một đĩa xôi, một đĩa thịt gà luộc, một đĩa giò, đĩa dưa hành muối, đĩa xào/nộm, đĩa nem rán hoặc thịt đông.
Các gia đình sẽ hầu như bày các món này trên mâm cúng tổ tiên, có điều chỉnh thêm bớt một hoặc hai món phù hợp với từng nhà mà thôi.
Chú ý trong mâm cúng bàn thờ tổ tiên ngày 30 Tết và mùng Một tết là phải dùng gà trống.
Về lọ hoa cắm trên bàn thờ ngày Tết ở miền Bắc cũng phải có một sự lựa chọn từ nhiều loại hoa trong đó tiêu biểu nhất là các loại hoa như là:
- Hoa đào, hoa mai: Tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có, xua đuổi tà khí, mang lại luồng sinh khí mới cho cả gia đình. Các bạn lưu ý là hoa đào, hoa mai nếu đặt trên bàn thờ thì nó sẽ mang ý nghĩa là hoa cúng chứ không phải hoa để trang trí bình thường như trong phòng khách hay đặt trước hiên nhà đâu nhé.
- Hoa cúc: Mang ý nghĩa về may mắn, phúc, lộc, thọ.
- Hoa huệ: Đại diện cho chính trực, ngay thẳng, xua đuổi cái ác, tà ma.
- Hoa đồng tiền: Phát tài, phát lộc cho cả nhà. Ngoài ra nó còn có ý nghĩa về sống thọ và gặp nhiều may mắn nữa.
- Hoa lan: Tượng trưng cho sự thuần khiết, tinh khôi, trong sạch không vướng nhiễm uế khí dân gian thông thường,...
Tránh cúng những loại hoa như hoa râm bụt, hoa cúc vạn thọ, hoa phong lan, hoa ly, hoa nhài, hoa mẫu đơn,...vì chúng đều không mang ý nghĩa tốt, không thanh tịnh hay phù hợp để đặt trên bàn thờ.
Bên cạnh đó, khi cắm hoa cũng nên cắm hoa theo số lẻ là 5 cành, 9 cành, 13 cành, tuân theo nguyên tắc Sinh - Lão - Bệnh - Tử. Số cành hoa lẻ để rơi vào cửa Sinh và cửa Lão, kiêng kỵ rơi vào cửa Bệnh, cửa Tử.
Cụ thể, ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc được thể hiện qua cách chọn các loại quả như sau:
- Quả bưởi: Có ý nghĩa tượng trưng cho sự viên mãn và toàn vẹn.
- Nải chuối: Nải chuối có ý nghĩa như bàn tay rộng lớn đang che chở và được thần linh giúp đỡ.
- Quả sung, quả quất: Mang tới nhiều tài lộc và sung túc.
- Quả táo: Loại quả này có ý nghĩa thể hiện sự ấm no và phú quý.
- Quả lựu: Tượng trưng cho sự ấm cúng, ước mong gia đình luôn đầy đủ con cháu.
- Tuyệt đối không sử dụng hoa giả hay những loại hoa không phù hợp để trang trí >bàn thờ ngày tết.
- Khi dọn dẹp bàn thờ, cần cẩn thận, tránh làm đỗ vỡ, chú ý xếp đúng vị trí của từng đồ vật theo quy định.
- Không tự ý xê dịch vị trí của bát hương trong quá trình trang trí.
Trên đây là thông tin chi tiết về cách bài trí bàn thờ ngày Tết miền Bắc. Hy vọng với những thông tin mới được Phụ nữ và Gia đình chia sẻ trên đây, sẽ phần nào giúp các quý độc giả bài trí dược một bàn thờ cúng ngày tết chuẩn đẹp và hoàn hảo theo phong tục miền Bắc nhé. Đồng thời cũng xin kính chúc các quý độc giả có một mùa tết Quý Mão nhiều niềm vui và hạnh phúc bên gia đình và người thương nhé!