Chế độ ăn kiêng Ayurvedic là một chế độ ăn có nguồn gốc hơn 500 năm trước ở Ấn Độ. Đây là một liệu pháp nhằm nâng cao >sức khỏe được điều chỉnh theo từng cá nhân dựa trên thể trạng của người đó.

Thuật ngữ “Ayurveda” là một từ tiếng Phạn, Ayur có nghĩa là cuộc sống, Veda có nghĩa là khoa học. Mục tiêu cuối cùng của chế độ ăn này là lựa chọn các loại thực phẩm phù hợp với cơ thể để xây dựng một chế độ ăn hợp lý nhằm nâng cao sự cân bằng toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh thông qua chế độ ăn, lối sống và >luyện tập.

Lợi ích của chế độ ăn uống Ayurvedic:

- Cải thiện chức năng bằng cách giảm viêm nhiễm.

- Tăng khả năng sinh sản và sức khỏe tình dục.

- Cải thiện sức khỏe đường ruột.

- Thúc đẩy quá trình tiêu hóa và trao đổi chất.

- Hỗ trợ kiểm soát trọng lượng cơ thể.

- Tăng cường giải độc.

- Giúp cơ thể thư thái nhẹ nhàng.

Trong Ayurveda sẽ có 3 kiểu dosha (cơ thể) khác nhau, mỗi dosha có nhu cầu >dinh dưỡng và đặc điểm tính cách khác nhau.

Trước khi theo chế độ ăn Ayurvedic, bạn cần xác định mình thuộc nhóm cơ thể nào, sau đó chọn loại thực phẩm phù hợp riêng.

Có 3 kiểu cơ thể cơ bản và loại thức ăn phù hợp như sau:

1. Vata

Những người có cơ thể thuộc dạng Vata có đặc điểm chung là mảnh mai, xương nhỏ, không dễ tăng cân, hay gặp các vấn đề về tiêu hóa.

Nhóm cơ thể Vata cần bổ sung chất béo lành mạnh như dầu thực vật trong tất cả các bữa ăn. Bạn nên tiêu thụ thực phẩm tươi và hữu cơ.

Thức ăn có vị ngọt, mặn và chua sẽ kích thích vị giác, tăng cảm giác ăn ngon. Bạn  nên sử dụng gia vị nóng, đồng thời tránh các thực phẩm đông lạnh, có tính hàn.

Hầu hết thức ăn của bạn cần được nấu chín, ăn nóng và không ăn đồ sống như gỏi hoặc đồ chín tái.

Bạn cũng không nên uống quá nhiều nước ngọt hoặc bia rượu, nên uống trà ấm. Nhóm người này nên đi ngủ và dậy sớm để không bị mất cân bằng.

2. Kapha

Đặc điểm của người có cơ thể thuộc dạng Kapha là cơ thể vừa phải, có cơ bắp, thân hình linh hoạt. Nhóm người này ưa vận động, thích tập thể thao nên có khả năng kiểm soát cân nặng khá tốt.

Cơ thể thuộc nhóm Kapha có sự trao đổi chất chậm, cấu trúc cơ thể của nhóm này thường sẽ nặng hơn. Điều quan trọng để tăng tốc độ trao đổi chất của bạn là thêm các loại gia vị như hạt tiêu đen, nghệ, gừng tươi trong các món ăn nhằm thúc đẩy tiêu hóa, chuyển hóa chất béo và giảm cholesterol.

Thực phẩm cho nhóm người này cần lựa chọn ít chất béo, bổ sung các loại hạt.

Tránh ăn các đồ ngọt, nhiều đường, nên cân bằng giữa thực phẩm nóng và lạnh.

3. Pitta

Những người thuộc nhóm người Pitta có thân hình nở nang, to khỏe, thường phải cố gắng vận động nhiều để kiểm soát hình dáng và trọng lượng cơ thể. Những người này dễ bị béo phì hay tiểu đường.

Hầu hết những người thuộc nhóm Pitta đều thừa cân hoặc có nguy cơ thừa cân. Vì vậy, bạn nên bắt đầu bữa sáng với sữa nóng, bột cam thảo hoặc bột yến mạch. Ăn rau củ cải trắng và bí đỏ, các loại gia vị như bột thì là, nghệ,... thêm vào các món ăn của bữa trưa và tối. 

Ăn nhiều trái cây và rau, các thức uống ngọt hoặc đắng. Tránh các loại thức ăn cay và chua, các món sống hoặc có quá nhiều gia vị, các loại thực phẩm có dầu hoặc các món chiên. Tránh các loại gia vị cay như ớt, mù tạt đen, nên ăn các bữa nhỏ cách nhau 2-3 giờ trong ngày.

Một số mẹo giúp ăn uống giảm cân theo chế độ Ayurvedic hiệu quả:

- Ăn uống tập trung, tránh bất kỳ phiền nhiễu vào bữa ăn. 

- Sử dụng thức ăn có hương vị gồm các thực phẩm mặn, chua, ngọt, đắng, cay và hăng. Bắt đầu bữa ăn với các loại thực phẩm có vị ngọt như trái cây, sau đó đến thực phẩm mặn và chua, cuối cùng kết thúc với loại thực phẩm cay và đắng.

- Dùng bữa khi thức ăn còn ấm và ăn chậm. 

- Ăn lượng thức ăn vừa đủ.

- Ăn bữa tiếp theo khi thức ăn bữa trước đã được tiêu hóa.

Mục tiêu của bạn theo đuổi chế độ ăn uống Ayurvedic là để giảm cân nhanh, nhưng bạn có thể duy trì để có cách thúc đẩy sự cân bằng và hài hòa giữa cơ thể và tâm trí.

Các lựa >chọn thực phẩm có thể bị hạn chế, tuy nhiên, bạn nên tìm hiểu lợi ích của từng loại thực phẩm.