Theo thông tin từ báo Phụ nữ số, tình hình lừa đảo trên không gian mạng diễn ra phức tạp. Đáng nói các hình thức lừa đảo không mới nhưng với những thủ đoạn tinh vi, đánh vào tâm lý lo lắng của người dân nên vẫn có rất nhiều trường hợp sập bẫy. Trong số các hình thức lừa đảo trên không gian mạng đang diễn ra, hình thức giả mạo các ứng dụng (app) dịch vụ công khá phổ biến, khiến người dùng sập bẫy với số tiền hàng chục tỷ đồng.

Người dùng sau khi cài ứng dụng theo đường link mà các đối tượng gửi đến trên điện thoại sẽ bị chiếm quyền điều khiển toàn bộ thiết bị. Sau đó các đối tượng có thể dễ dàng thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản trong tài khoản ngân hàng, ví điện tử,...

App giả mạo không chỉ giới hạn ở một lĩnh vực cụ thể nhưng đánh vào tâm lý của người dân về việc sử dụng dịch vụ công nên các hình thức lừa đảo mà người dân thường dính bẫy chủ yếu là app của Chính phủ, Tổng cục Thuế, Bộ Công an...

Đáng chú ý, sự xuất hiện của các app giả mạo không chỉ hạn chế ở Google Play Store mà cả trên App Store của Apple, dù Apple áp dụng các chính sách kiểm duyệt khá nghiêm ngặt.

Bên cạnh đó, theo thông tin từ Tổ Quốc, lợi dụng ưu điểm nhanh gọn, thuận tiện của hình thức vay online, các đối tượng lừa đảo vay tiêu dùng ngày càng có nhiều thủ đoạn tinh vi đánh vào tâm lý nhẹ dạ cả tin, thiếu sự tiếp cận thông tin của người dân. 

Các tổ chức tín dụng trên mạng xã hội có thể cung cấp dịch vụ vay tiền nhanh chóng và dễ dàng. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng với các khoản lãi suất cao và các điều khoản vay không rõ ràng. Nếu không thực hiện cẩn thận, bạn có thể rơi vào tình trạng nợ nần và mất tài sản.

Theo cơ quan công an, hình thức của các đối tượng lừa đảo chiêu trò trên chủ yếu là các app “tín dụng đen” đa phần đều được quảng cáo là lãi suất thấp, giải ngân nhanh, thậm chí có nơi còn cho vay ưu đãi 0% hoặc thủ tục vay không cần tài sản thế chấp. Tuy nhiên, trên thực tế, đây là hình thức vay nanh thanh toán ngắn trong vòng 7 đến 10 ngày với lãi suất rất cao.

Đặc điểm nhận dạng hình thức lừa đảo này là các đối tượng thường dùng mạng xã hội Zalo hoặc Facebook nhắn tin điều hành giao dịch việc cho vay và thu hồi nợ. Và thường thẩm duyệt hồ sơ khách hàng bằng cách yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, năm sinh, nơi làm việc kèm theo số điện thoại… 

Tuy nhiên, để thuận tiện cho việc đòi nợ, các ứng dụng yêu cầu người vay nợ cho phép truy cập vào danh bạ điện thoại, tài khoản mạng xã hội, chụp ảnh nhận diện, ảnh Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân.

Khi đến hạn thanh toán mà người dân không trả hoặc chậm trả lãi, các đối tượng sẽ truy cập vào điện thoại hoặc quay sang đòi nợ những người trong danh bạ (dù không liên quan đến tài khoản vay); gửi tin nhắn đe dọa, xúc phạm hoặc dùng mạng xã hội đăng tải hình ảnh người khác với mục đích bôi nhọ… gây áp lực ép người vay phải trả tiền. 

Điều đầu tiên người dân cần quan tâm đó là về nguồn gốc của các app/ứng dụng. Nếu như là app/ứng dụng chính thức của các cơ quan chức năng thì tại trụ sở các cơ quan sẽ có mã QR code để người dân tiện cài đặt.

Mọi người sẽ được hướng dẫn tải app/ứng dụng từ nguồn truy cập chính thống chứ không phải gọi điện thoại để yêu cầu cài đặt ứng dụng. Bên cạnh đó, các ứng dụng lừa đảo thường không có trên các kho App Store (của điện thoại iPhone) hoặc CH Play (máy dùng hệ điều hành Android). Bởi vì, các ứng dụng lừa đảo thường không thể đưa lên kho vì vi phạm chính sách. Đây cũng là một trong những dấu hiệu nhận biết ứng dụng có uy tín hay không.

Tiếp đó, để cài các ứng dụng lừa đảo, người dùng thường bị các đối tượng yêu cầu tải về file.apk với máy Android, hoặc sử dụng một cấu hình riêng trên iOS để cài đặt ứng dụng lên iPhone. Một số có thêm phiên bản web để người dùng sử dụng. Về bảo mật, việc cài đặt file từ bên ngoài tiềm ẩn nhiều nguy cơ dính mã độc hoặc phần mềm gián điệp.

Ngoài ra người dùng cần chú ý đến "ngoại hình" các ứng dụng thông qua các dấu hiệu nhận biết như logo và màu sắc của ứng dụng. Nếu phát hiện bất kỳ sự khác biệt nào, dù nhỏ nhất, cần cẩn thận kiểm tra thêm thông tin.

Ngoài ra, các lỗi chính tả và cấu trúc ngôn ngữ kém cũng là một dấu hiệu khác của phần mềm giả mạo. Thông thường, những lỗi này không phải là ngẫu nhiên mà được tạo ra cố ý để tránh các công cụ quét bản quyền.

Đối với những ứng dụng ngoài dịch vụ công: Các lời mời mọc, hứa hẹn tặng quà khuyến mãi, voucher, hay giảm giá vô cùng hấp dẫn khi tải app để mua sản phẩm cũng có thể là vũ khí khiến bạn mắc bẫy lừa đảo đó. Để xác nhận rõ ràng, hãy truy cập trang web của nhà phát triển để kiểm chứng độ tin cậy từ các gói quà tặng.

Trên đây là những cách nhận diện các app/ứng dụng lừa đảo để mọi người nhận biết. Khi tiếp nhận thông tin yêu cầu cài đặt, người dân cần kiểm chứng lại rõ ràng xem yêu cầu cài đặt, ứng dụng đưa tới từ đâu.