Lạp xưởng vốn không phải món ăn mới nhưng cái tên lạp xưởng nướng đá vốn là thức quà vặt hấp dẫn ở Trung Quốc. Món ăn này cũng phổ biến ở Hà Khẩu - một điểm đến quen thuộc với khách Việt đi tour đường bộ. Lạp xưởng nướng đá từ đó du nhập về Hà Nội và tạo nên “trend” ăn uống từ những ngày cuối cùng của năm 2023.

Lạp xưởng nướng đá đang là món ăn khoái khẩu của các bạn trẻ (Ảnh: MXH)

Thay vì nướng bằng than củi theo cách thông thường, lạp xưởng được đem nướng trên một lớp đá sỏi, phía dưới là chiếc bếp điện để tạo nhiệt làm nóng. Nhiều bạn trẻ đánh giá món ăn này hấp dẫn hơn xúc xích thông thường, có người còn "nghiện" đến mức ngày nào cũng phải ăn mà không biết rằng món ăn này tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm.

Lạp xưởng thuộc thịt chế biến sẵn WHO cảnh báo gây ung thư số 1

Vào năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa vào thịt chế biến sẵn vào danh sách Nhóm 1 các tác nhân gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), một bộ phận của WHO đánh giá chỉ ăn 50 gam thịt chế biến mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư lên 18%.

Các loại thịt chế biến sẵn bao gồm giăm bông, xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, thịt nguội, thậm chí nước sốt làm từ thịt. Khi chế biến, thịt được biến đổi thông qua quá trình xử lý, lên men, hun khói hoặc ướp muối để tăng hương vị và thời hạn sử dụng.

Theo tiến sĩ Marji McCullough, Giám đốc Khoa học Cấp cao tại Hiệp hội Ung thư Mỹ, nguyên nhân khiến thịt chế biến sẵn gây hại cho cơ thể là bởi giai đoạn xử lý hoặc bảo quản bằng nitrat và nitrit có thể tạo ra những hóa chất gây ung thư trong thực phẩm.

Ảnh minh họa.

Không chỉ tiềm ẩn nguy cơ ung thư, tất cả các loại thịt chế biến có chứa nhiều natri. Lượng natri dư thừa làm tăng nguy cơ cao huyết áp và tim mạch.

Ngoài ra, thịt chế biến sẵn cũng làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 và suy giảm trí nhớ. Nghiên cứu năm 2021 thực hiện ở Anh cho thấy mỗi 25g thịt chế biến sẵn được bổ sung trong chế độ ăn uống hàng ngày có thể làm gia tăng khả năng mắc bệnh Alzheimer lên 52%.

Theo Vijaya Surampudi, giáo sư trợ lý tại Trung tâm Dinh dưỡng Con người UCLA, thịt chế biến gây bệnh do chứa các chất thúc đẩy tình trạng viêm trong cơ thể, làm thay đổi hệ vi sinh đường ruột.

"Các vi khuẩn đường ruột tương tác với hệ thống miễn dịch, cuối cùng dẫn đến chứng viêm kéo dài, có thể ảnh hưởng đến huyết áp, lượng đường trong máu và cholesterol, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, thậm chí tử vong", giáo sư Surampudi nói.

Một vấn đề khác mà người tiêu dùng không thể kiểm soát được khi mua lạp xưởng nướng đá, đó là nguồn gốc của lạp xưởng. Khi được hỏi, phần lớn các chủ hàng chỉ nói chung chung đây là lạp xưởng tươi từ Trung Quốc. Không ai có thể xác minh nguồn gốc chính xác của các sản phẩm này: Liệu đây có phải sản phẩm lạp xưởng chính hãng nhập khẩu từ Trung Quốc hay là cá sản phẩm đông lạnh, không nhãn mác, không xuất xứ, trôi nổi trên thị trường?

Lớp sỏi đá dùng để nướng lạp xưởng cũng là vấn đề đáng quan tâm. Theo lời của người bán hàng thì việc nướng trên đá (sỏi) như vậy sẽ tốt hơn cho sức khoẻ so với nướng bằng than hay ga vì không bị khói độc. Nhiệt độ cao từ đá sẽ làm lạp xưởng chín từ từ và giữ được sự mềm ẩm bên trong. Tuy nhiên, việc các hàng quán có vệ sinh lớp sỏi đá sạch sẽ hay không thì người tiêu dùng không hề biết.

Theo đó, quy trình vệ sinh lớp sỏi, đá hàng ngày thường bao gồm các bước phải đun sôi sỏi, đánh sạch lớp dầu mỡ trước đó, rồi vớt ra, để cho ráo nước mới bắt đầu đem nướng. Trung bình 3 - 4 tiếng sẽ cho thay sỏi một lần.

Thế nhưng, với mức độ hút khách như hiện nay, khách mua lạp xưởng nướng đá xếp hàng dài, mỗi quán có khi thu về cả chục triệu mỗi ngày, không ai dám chắc lớp đã đã được vệ sinh sạch sẽ và thay liên tục. Việc sử dụng đi sử dụng lại lớp đá nướng sẽ khiến dầu mỡ tích tụ lại gây cháy khét, tạo các chất gây hại cho cơ thể.

Ảnh minh họa.

Nên ăn thịt chế biến sẵn ra sao?

Các loại thịt chế biến sẵn tuy tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt >sức khỏe, nhưng không thể phủ nhận được sự tiện lợi và ngon miệng của chúng. Vì vậy, rất khó để loại bỏ hoàn toàn món ăn đó khỏi thực đơn, nhất là với những người bận rộn không có nhiều thời gian nấu nướng, chuẩn bị thực phẩm.

Chính vì vậy, người tiêu dùng có thể cân nhắn ăn mỗi tuần/lần và nhất định không được ăn quá nhiều. Tốt nhất, nên ưu tiên tiêu thụ các loại thực phẩm tươi sống để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.