Con vật này có vẻ bề ngoài khá kỳ dị nhưng lại là đặc sản nức tiếng vùng biển Quảng Ninh, giá thành dao động từ 4 - 5 triệu đồng/kg nhưng vẫn hút khách gần xa.
Không chỉ nổi tiếng với nhiều danh lam thắng cảnh, Quảng Ninh còn được biết đến với nền ẩm thực phong phú, độc lạ. Nói đến đặc sản Quảng Ninh thì không thể thiếu cái tên >sá sùng - một loài hải sản đắt đỏ, có giá trị >dinh dưỡng cao.
Người xưa xếp sá sùng là một loại đặc sản nức tiếng của vùng đất Quảng Ninh. Sá sùng có thể dùng để thay thế cho bột ngọt. Nếu dùng sá sùng để nấu các món có nước lèo như phở, bún,...thì nước dùng sẽ đặc biệt ngọt thanh.
Bề ngoài sá sùng có màu nâu đỏ, thoạt nhìn rất giống giun đất nhưng kích thước lớn hơn và trên thân có nhiều sợi vân nhỏ li ti, bên trong ruột chứa toàn cát.
Loại sinh vật này thường ẩn náu dưới các khe cát, hang đá ở các vùng biển, có khi ở đáy biển sâu đến 30m. Bởi vậy, để săn bắt chúng, ngư dân địa phương thường canh lúc sáng sớm, khi thủy triều vừa rút.
Sá sùng chỉ có thể thu hoạch khi mực nước biển xuống thấp, vào khoảng tháng 3 đến tháng 7 hàng năm. Người đi thu hoạch món đặc sản này phải đi khi thủy triều rút bớt (thường là sáng sớm). Thậm chí, phải là những người có kinh nghiệm, dùng dụng cụ chuyên dụng mới bắt được sá sùng.
Sá sùng có giá trị dinh dưỡng cao khi chứa đến 18 loại axit amin và 17 loại khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Trong Đông y, món đặc sản này tốt cho >sức khỏe nam giới, người bị hen suyễn, trẻ em bị còi xương,...
Sá sùng có hai loại là sá sùng tươi và sá sùng khô. Nếu sá sùng tươi có độ mềm, dai giòn, thường được chế biến thành các món ngon như xào su hào, nấu canh, nấu cháo,… thì sá sùng khô lại hấp dẫn bởi độ giòn rụm, có thể bảo quản và sử dụng trong thời gian dài.
Đặc biệt, sá sùng khô khi đem nướng có mùi thơm rất hấp dẫn, trở thành món nhậu khoái khẩu của cánh mày râu và được nhiều người sành ăn nhận xét là ngon hơn cả mực nướng.
Tuy có vẻ ngoài kém hấp dẫn nhưng sá sùng lại có giá trị dinh dưỡng cao, chứa đến 18 loại axit amin và 17 loại khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Theo Đông y, đặc sản này tốt cho sức khỏe nam giới, người bị hen suyễn, trẻ em bị còi xương,...
Mỗi cân sá sùng tươi có giá thành khoảng 300.000 – 400.000 đồng. Tuy nhiên, sá sùng khô lại có giá cao hơn nhiều lần, dao động từ 4-7 triệu đồng/kg (tùy loại).
Trung bình cứ khoảng 10-12kg sá sùng tươi mới có thể thu được 1kg sá sùng khô. Sá sùng tươi sau khi khai thác về phải được rửa sạch cát, trụng qua nước sôi rồi sấy bằng bếp than cho nhanh khô mà vẫn đảm bảo thẩm mỹ.
Tuy được bán với giá thành cao nhưng sá sùng vẫn là đặc sản được nhiều thực khách săn đón, chấp nhận chi cả chỉ vàng để tìm mua.
Một số món ăn được chế biến từ sá sùng
Sá sùng - món ngon làm nên hương vị đặc trưng của phở
Phở ngon vì nước hầm xương bò và nhiều loại rau mùi khác. Nhưng bạn có biết, ở một số tỉnh thành, phở ngon hơn nhờ có sá sùng không? Sá sùng được ví như “mì chín tốt cho sức khỏe”, khi nấu cùng với phở sẽ mang lại cho nước dùng hương vị đậm đà và ngọt thanh. Để mang lại vị phở đặc trưng, không lẫn lộn, nhiều hàng phở gia truyền ở Việt Nam đã chọn sá sùng làm một gia vị không thể thiếu trong nước dùng của mình.
Đây là món ngon của một số vùng biển ở Việt Nam. Cháo sá sùng được nấu theo cách thức của người Tiều, tức là ăn đến nấu đến đó. Cháo sá sùng nhờ vậy mà giữ được hương vị tươi ngon trong từng nguyên liệu, đặc biệt vẫn giữ nguyên độ gia giòn sần sật của sá sùng. Cháo sá sùng thơm ngon hơn khi ăn cùng gừng sợi và một ít cải cúc trụng sơ.
Đây là cách chế biến đơn giản nhất của sá sùng. Sá sùng nêm chút gia vị và đem đi lăn bột chiên giòn, sẽ trở thành một món ngon bắt vị trên bàn rượu của các cánh mày râu. Sá sùng tươi đậm vị biển khi làm chín vẫn giữ nguyên độ dai giòn của phần thịt vốn có, kết hợp với cái giòn rụm của bột chiên, sẽ khiến vị giác của bạn say mê ngay từ miếng đầu tiên.
Giống như nhiều loại hải sản khô khác, nướng là cách chế biến đầu tiên được nghĩ đến. Nướng là cách thức chế biến sá sùng đơn giản nhất, ngon nhất. Hương vị sá sùng kết hợp với mùi lửa than hồng sẽ rất phù hợp với một ly bia mát lạnh. Sá sùng nướng chấm thêm muối ớt cay, chắc chắn sẽ trở thành một món “mồi bén” trong mọi bữa tụ tập bạn bè.
Ai đã từng ăn món canh này sẽ phải nhận định rằng, hương thơm của lá lốt nhất định phải đi cùng với vị ngọt của sá sùng mới tạo ra được một hương vị hoàn hảo. Húp một chút nước canh ngọt mát có vị hơi cay của ớt, ăn một miếng sá sùng ngọt dai ăn cùng cơm nóng thì còn gì tuyệt vời hơn. Nếu đến một số tỉnh miền Bắc, bạn sẽ dễ bắt gặp hình ảnh tô canh sá sùng lá lốt trên mâm cơm gia đình.