Thực đơn ăn dặm cho bé 4 tháng tuổi nên nấu những gì, nấu như thế nào thì chuẩn đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của bé? Hãy cùng khám phá những thực đơn dinh dưỡng chi tiết dưới đây nhé!
Các chuyên gia dinh dưỡng đều khuyên mẹ nên cho em bé bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời để đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của bé sau này. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ điều kiện để đảm bảo cho bé bú 100% trong 6 tháng đầu tiên này.
Có một số mẹ phải sớm quay trở lại công việc, không thể chăm con toàn thời gian, tuy vắt sữa nhưng lại không đủ sữa cho bé bú và bé bị đói. Có mẹ thì thiếu sữa ngay từ ban đầu, bé bú hoàn toàn bằng sữa công thức nên mẹ cũng muốn cho bé học ăn dặm sớm một chút. Đó là lý do mà một số bố mẹ áp dụng thực đơn ăn dặm cho bé 4 tháng.
Tuy nhiên, trước khi quyết định cho bé ăn dặm, bố mẹ phải đảm bảo bé có một số biểu hiện chứng tỏ đã sẵn sàng để ăn dặm như:
- Cổ bé đã cứng, có thể giữ đầu thẳng và ổn định.
- Bé đã ngồi vững hoặc ngồi được khi có sự hỗ trợ của bố mẹ.
- Bé có hứng thú, bị thu hút và tỏ ra tập trung khi nhìn thấy người lớn ăn.
- Bé đói, ngay cả sau khi bú xong mà bé vẫn đói.
- Bé thường tóp tép miệng, đánh lưỡi qua hai bên.
Khi trẻ có những biểu hiện này, cha mẹ bé sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ và thấy thực sự cần thiết phải cho bé ăn mới đủ dinh dưỡng thì bé có thể bắt đầu hành trình ăn dặm của mình.
Cũng giống như người lớn, trong thực đơn ăn dặm cho bé 4 tháng tuổi cần phải có đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng là: tinh bột, chất đạm, chất béo, rau củ và trái cây (vitamin và khoáng chất):
- Chất bột đường gồm các thực phẩm: bột từ gạo, bột yến mạch, khoai lang, ngô, bột mì,… Nhóm thực phẩm này cung cấp phần lớn nhu cầu năng lượng cho bé.
- Chất đạm (protein) gồm các thực phẩm: Thịt nạc, cá, trứng, các loại đậu, tôm, cua,…lượng protein tuy cần ít hơn nhiều so với tinh bột nhưng không thể thiếu.
- Các loại rau xanh, củ quả và trái cây: giúp cung cấp chất xơ, vitamin, sắt, các khoáng chất cần thiết cho cơ thể của bé, giúp hệ tiêu hóa của bé phát triển, tránh tình trạng táo bón.
- Dầu mỡ (chất béo) gồm các loại dầu như: dầu cá, dầu oliu, dầu gấc,… là nguồn cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể, đặc biệt là phát triển trí não của bé. Đồng thời, chất béo này cũng giúp hấp thu các vitamin, làm bột mềm và thơm hơn, từ đó khiến bé ăn ngon và dễ nuốt hơn.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, để giúp trẻ 4 tháng tuổi bắt đầu ăn dặm một cách thuận lợi thì mẹ nên bắt đầu cho trẻ ăn tuwg bột ngọt rồi mới dần dần đến bột mặn.
Bột ngọt là bột được nấu từ rau, củ, quả xay nhuyễn trộn với sữa mẹ hoặc sữa công thức, loại bột này có vị ngọt tự nhiên, sẽ gần giống với sữa mẹ hơn, giúp bé nhanh chóng thân thiết với việc ăn dặm hơn. Mẹ cũng có thể chọn các loại bột sữa chế biến sẵn có bán trên thị trường.
Sau một khoảng thời gian, bé đã quen với việc ăn bột ngọt, mẹ có thể bắt đầu nấu bột mặn, kết hợp từ bột gạo với các loại rau, củ, thịt, cá, trứng… để bữa ăn của bé có nhiều chất dinh dưỡng và phong phú hơn. Tuy nhiên, mẹ cần đặc biệt lưu ý về những thực phẩm nào khiến bé dị ứng, tiêu chảy, táo bón,…
Bên cạnh đó, nếu bé không thích một thực phẩm nào đó thì mẹ nên đổi sang một loại thực phẩm khác, sau vài ngày thì thử lại. Đồng thời cũng nên thay đổi linh hoạt nhiều loại thức ăn, để kích thích vị giác của bé và giúp bé tập làm quen được với nhiều loại thực phẩm hơn.
Thức ăn trong suốt 4 tháng đầu đời của bé chỉ là sữa mẹ, vì thế, thực đơn ăn dặm cho bé 4 tháng trong những ngày đầu tiên cũng nên là thức ăn loãng, để bé làm tập làm quen và dễ thích nghi hơn. Đặc biệt, thức ăn loãng còn giúp bé dễ ăn, không bị nghẹn và hệ tiêu hóa cũng dễ dàng làm việc hơn. Mẹ cứ tiếp tục cho bé tập ăn thức ăn loãng, cho đến khi bé đã dần quen với thức ăn thì mẹ bắt đầu tăng độ đặc của thức ăn lên từng chút một là được.
Trẻ 4 tháng tuổi ăn dặm mấy bữa một ngày là phù hợp? Những ngày đầu tiên mẹ chỉ nên cho bé ăn 1 bữa mỗi ngày, mỗi bữa chỉ 1-2 muỗng nhỏ để cảm nhận xem bé có phối hợp với việc ăn dặm này hay không. Nếu bé tiếp nhận tốt, mẹ sẽ dần dần tăng khẩu phần ăn của bé lên.
Đây là giai đoạn bé bắt đầu tập ăn, mẹ đừng áp lực việc bé ăn nhiều hay ăn ít. Cũng đừng ép bé ăn nếu bé không thích. Bé đang hoàn toàn bú sữa, nếu bạn bắt bé ăn thức ăn sẽ khiến bé khó tiêu, thậm chí còn làm bé thấy sợ hãi với việc ăn.
Mẹ có thể cho bé uống nước hoa quả hoặc ăn trực tiếp hoa quả để vừa giúp bổ sung vitamin, khoáng chất, vừa giúp tăng cường sức đề kháng. Tuy nhiên, khi cho trẻ ăn hoa quả hay uống nước hoa quả thì mẹ cũng cần lưu ý những loại quả phù hợp với độ tuổi của bé.
Trẻ 4 tháng tuổi ăn được hoa quả gì? Mẹ có thể thử cho bé ăn những trái cây có vị ngọt vừa phải như: chuối chín, quả bơ, hồng xiêm, xoài chín, táo, lê, đào chín, quả na, quả ổi chín mềm. Các loại quả đều phải chín, loại bỏ hết hạt và cần được xay nhuyễn ra trước khi cho bé ăn. Ví dụ như lê, táo, mẹ có thể chế biến thành nước ép cho bé uống. Tuy nhiên, không được bỏ thêm đường vào nhé, trường hợp nếu nước trái cây hơi ngọt thì mẹ cần phải pha loãng ra cho bé uống.
Giai đoạn mới tập ăn này, mỗi lần mẹ chỉ cho bé ăn từ 1-2 thìa nhỏ cho bé quen dần. Sau khi cho bé ăn trái cây, mẹ nhớ theo dõi phản ứng của bé trong khoảng 3-4 ngày tiếp theo xem có phản ứng gì bất thường không nhé.
- 1 thìa đầy bột khô sẽ nấu ra được lưng 1 bát con ăn cơm bột chín. Lấy 1 thìa bột khô này quấy với khoảng 50ml nước cho tan.
- 1-2 muỗng cà phê gạt chất đạm đã xay nhuyễn: có thể là thịt nạc, thịt bò, tôm, cá, lươn, cua
- 2 muỗng gạt rau xanh, củ (cà rốt, bí đỏ, rau mồng tơi, rau cải,…) đã xay nhuyễn
- ½ muỗng cà phê dầu ăn (dầu oliu, dầu gấc, dầu cá hồi) hoặc ½ muỗng mỡ nước
- Đầu tiên, khuấy tan hỗn hợp bột với nước và tiến hành đun với lửa nhỏ trên bếp, dùng đũa quấy liên tục cho bột không bị dính vào xoong.
- Khi bột bắt đầu sôi lăn tăn thì cho thịt xay nhuyễn vào trước, sau đó cho rau củ xay nhuyễn vào, rồi tiến hành nấu tiếp thêm khoảng 2-3 phút.
- Khi bột chín cho thêm ½ thìa dầu ăn hoặc mỡ nước vào rồi tắt bếp.
- Sau đó, mẹ chỉ cần cho bột ra chén, để nguội vừa vừa, khi ăn thử thấy hơi ấm là có thể cho bé ăn được rồi nhé.
- Phần rau xanh chỉ nên chọn phần lá, còn phần có cuống nhiều xơ hoặc cứng thì nên bỏ hoặc phải xay nhuyễn.
- Thực phẩm nên chọn loại tươi sống, đảm bảo vệ sinh an toàn.
- Bột nấu chỉ trong khoảng 5-10 phút là chín vì hầu hết đã được xay nhuyễn, không nấu quá lâu sẽ mất chất, cho rau vào nấu 1-2 phút là tắt bếp.
- Không nên cho bất cứ gia vị gì vào bột của bé.
- Cho bé ăn 1 bữa/ngày.
- Nếu bé bị dị ứng hoặc hóc nghẹn cần phải sơ cứu và đưa tới cơ sở y tế ngay lập tức.
Trên đây là thực đơn ăn dặm cho bé 4 tháng chuẩn ngon và cân bằng dinh dưỡng cho bé tập ăn. Hy vọng với những thông tin mới được chia sẻ trên đây, các mẹ đã nắm được những quy tắc và các lưu ý để xây dựng một thực đơn khoa học cho bé tập ăn dặm. Chúc các bé của chúng ta mau ăn chóng lớn nhé!