Trung bình, các bé gái bắt đầu dậy thì vào khoảng 10-11 tuổi và kết thúc dậy thì vào khoảng 15-17 tuổi, các bé trai thường bắt đầu vào năm 11-12 tuổi và kết thúc vào khoảng 16-18 tuổi. Tuy nhiên hiện nay, có rất nhiều >trẻ dậy thì sớm hơn độ trung bình.

Theo TS.BS Bùi Phương Thảo (Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền, Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết: "Vài năm gần đây, mỗi năm khoa tiếp nhận trên 350 trẻ đến khám và điều trị vì dậy thì sớm. Trong khi 10 năm trước thì con số này chỉ là 10 trẻ/năm".

Trẻ được coi là dậy thì sớm khi bắt đầu phát triển trước 8 tuổi đối với bé gái và 9 tuổi đối với bé trai. Nếu không được sớm phát hiện và điều trị, trẻ dậy thì sớm sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, thể chất, nhất là dẫn đến những lối sống lệch lạc.

Dậy thì sớm có thể bắt nguồn từ một bệnh lý bên trong cơ thể nhưng cũng có thể đến từ thói quen ăn uống, sinh hoạt không phù hợp. Dưới đây là những loại nước uống khiến trẻ có nguy cơ cao dậy thì sớm, đồng thời làm hạn chế phát triển chiều cao của bé mà bố mẹ cần kiểm soát kỹ.

Những loại nước uống gia tăng nguy cơ dậy thì sớm, kìm hãm phát triển ở trẻ

1. Nước ngọt

Nghiên cứu từ Viện >dinh dưỡng trẻ em tại Đức cho thấy rằng, có một vài loại đồ uống, đồ ăn có khả năng kìm hãm sự phát triển chiều cao của trẻ em. Trong đó, nước ngọt có gas là cái tên bị nhắc đến nhiều nhất bởi chúng có chứa nhiều đường, khiến cơ thể trẻ dễ tích mỡ và làm yếu cơ bắp hơn.

Nước ngọt cũng là tác nhân khiến trẻ em béo phì rất nhanh, trong khi đó nghiên cứu cho thấy những bé gái thừa cân, béo phì có nhiều khả năng dậy thì sớm hơn những bé nhẹ cân, biếng ăn.

Đồng quan điểm trên, các chuyên gia dinh dưỡng đến từ trường Y, Đại học Harvard Mỹ cũng đã khẳng định rằng trong nước ngọt có gas chứa nhiều đường sucrose, glucose, chúng đe dọa quá trình phát triển chiều cao của trẻ. Ngoài ra, trong thàn‌h phần của loại đồ uống này có chứa nhiều glycemic thường làm tăng mức insulin và tăng khả năng tiết các hormone sin‌h dụ‌c khiến thiếu nữ dậ‌y th‌ì sớm hơn.

2. Trẻ dưới 3 tuổi không nên uống trà

Theo Sohu, trẻ sơ sinh dưới 3 tuổi không nên uống trà bởi trà có chứa một lượng lớn axit tannic, có thể cản trở quá trình hấp thụ protein, khoáng chất, canxi, kẽm và sắt của cơ thể, khiến trẻ thiếu protein và khoáng chất, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển bình thường của chúng.

3. Nước hoa quả đóng hộp

Nước ép trái cây tươi với vị ngọt và hương thơm hấp dẫn luôn được rất nhiều trẻ yêu thích, đồng thời chúng cũng cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho sự phát triển về trí não và thể chất của bé.

Tuy nhiên, với nước ép trái cây đóng hộp thì ngược lại, chúng chứa rất nhiều đường và chất ngọt nhân tạo, khiến bé dễ tăng cân béo phì hơn, tăng nguy cơ dậy thì sớm.

4. Nước tăng lực

Theo TS.BS Manny Alvarez (Trưởng bộ môn Sản phụ khoa và Khoa học sinh sản tại Trung tâm Y khoa, Đại học Hackensack Mỹ): Một lon nước tăng lực có chứa lượng caffeine cao gấp 3 - 5 lần một lon soda. Một số tác dụng phụ không mong muốn của nước tăng lực là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tăng huyết áp, lo âu, đau đầu và làm gián đoạn giấc ngủ.

Ngoài ra, trong thành phần của nước tăng lực có chứa nhiều đường và chất phụ gia khiến trẻ dễ bị tăng cân, béo phì và dẫn tới tình trạng dậ‌y th‌ì sớm.

5. Sữa đậu nành

Theo Zhuanlan (TQ), sữa đậu nành rất giàu protein, cũng như axit béo thiết yếu của con người, vitamin B, vitamin E và chất xơ... Tuy nhiên, nếu bố mẹ cho con uống nước đậu nành quá nhiều có thể ảnh hưởng tới quá trình phát triển toàn diện của bé, gây dậy thì sớm vì sữa đậu nành có chứa chất isoflavone có hoạt tính giống estrogen - đây là một hormone trong buồng trứng, có vai trò trong sự tăng trưởng và phát triển các đặc tính sinh dục của bé gái.

Làm cách nào để giúp trẻ từ bỏ các loại nước nguy hiểm trên?

Bác sĩ Lê Quang Hào (Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam) cho biết, để trẻ dần dần từ bỏ những loại nước uống mình yêu thích như nước uống có gas, bố mẹ cần nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học, đa dạng về hương vị trong bữa ăn của trẻ. Có thể sử dụng nước ép trái cây, nước thảo mộc thơm ngon để tăng vị giác cho trẻ.

- Loại bỏ dần dần các loại nước trên ra khỏi thực đơn hàng ngày của trẻ. Không nên gay gắt, cấm đoán trẻ vì rất dễ dẫn đến việc trẻ chống đối, lén uống khi không có sự giám sát của gia đình.

- Thay đổi lối sống sinh hoạt trong gia đình để trẻ học tập theo, không tích trữ các loại đồ uống có ga trong nhà.

- Phụ huynh nên tăng cường các hoạt động thể chất cho trẻ ở ngoài giờ học, trên trường lớp cũng cần cho con tham gia thêm các hoạt động ngoại khoá.

- Đều đặn nói chuyện, chia sẻ cùng con cái, lắng nghe con từ đó dễ dàng chỉ bảo cho con hơn.