Khóc là hoạt động không thể thiếu của mỗi đứa trẻ và diễn ra khá thường xuyên, hầu như mỗi ngày. Nhiều bậc phụ huynh lần đầu làm cha mẹ đều cảm thấy lo lắng về tình trạng này. Tuy nhiên, đôi khi việc trẻ nhỏ khóc cũng mang lại nhiều lợi ích.
Khi trẻ buồn ngủ hoặc nếu có dịch tiết trong mắt, phản xạ tự nhiên của trẻ là dùng tay để dụi. Tuy nhiên, trẻ không tự chủ được và hành động này có thể khiến mắt dễ bị nhiễm vi khuẩn.
Trong khi đó, nước mắt có một chất gọi là lysozyme, có tác dụng ức chế hiệu quả sự phát triển của vi khuẩn. Khi trẻ khóc, nước mắt sẽ chảy ra giúp làm sạch mắt, loại bỏ các chất cặn bã và bụi bẩn, làm mắt sáng hơn. Do đó, việc trẻ khóc cũng có tác động tích cực đến sự phát triển của thị giác.
Tuy nhiên, để tránh việc mắt bị nhiễm khuẩn, bố mẹ vẫn cần lưu ý về vệ sinh mắt cho trẻ bằng cách sử dụng bông gòn ẩm để lau sạch mắt từ trong ra ngoài, từ góc mắt trong ra góc mắt ngoài. Ngoài ra, bố mẹ nên giảm thiểu việc trẻ dùng tay dụi mắt và đảm bảo rằng tay của trẻ luôn sạch.
Trẻ nhỏ phải trải qua nhiều cảm xúc khác nhau như lo lắng, căng thẳng, cáu kỉnh và nhiều cảm xúc khác nhưng không thể diễn tả được với bố mẹ. Trong những lúc này, khóc trở thành cách duy nhất để bộc lộ cảm xúc.
Với người lớn, khi cảm xúc tích tụ đến một mức độ nhất định thì khóc trở thành cách giải tỏa và thể hiện cảm xúc. Khóc không chỉ xuất hiện trong những tình huống đau đớn hay buồn bã mà còn có thể là nước mắt của niềm vui, sự cảm động hay sự hạnh phúc. Đối với trẻ em, điều này cũng tương tự.
Bên cạnh đó, khóc còn có tác dụng bài tiết cảm xúc tiêu cực ra khỏi cơ thể. Khi trẻ khóc, cơ thể tạo ra một quá trình sinh lý, giúp giải phóng các hoocmon và chất hóa học trong cơ thể như endorphin và oxytocin, giúp làm giảm căng thẳng và mang lại cảm giác thư giãn. Điều này giúp trẻ cảm thấy nhẹ nhõm hơn sau khi khóc, tạo điều kiện cho sự cân bằng cảm xúc.
Khóc có tác động đáng kể đến hệ thống cơ và các hệ cơ bản khác trong cơ thể. Khi trẻ khóc, các cơ và cơ quan sẽ tham gia vào quá trình này.
Một trong những phản ứng đáng chú ý là miệng đóng mở liên tục. Khi trẻ khóc, miệng sẽ mở ra để thở và kêu, sau đó đóng lại trong quá trình hít thở. Điều này tạo ra một bài tập vất vả cho cơ và các cơ quan liên quan như cơ xương quai hàm, mô bên trong miệng và xoang hàm. Việc mở đóng miệng liên tục trong quá trình khóc giúp tăng cường sự phát triển và linh hoạt của các cơ liên quan.
Trẻ khóc cũng có tác động đến hệ tuần hoàn máu và hệ hô hấp. Khi trẻ khóc, mạch đập nhanh hơn do tăng cường hoạt động của tim, đẩy máu đi qua cơ thể.
Đồng thời, quá trình hít thở liên tục trong khi khóc đòi hỏi phổi phải thông khí thường xuyên. Việc này giúp tăng dung tích phổi và cải thiện khả năng hoạt động của chúng. Ngoài ra, quá trình hít thở đều đặn và sâu khi khóc cũng giúp cung cấp oxy cho cơ thể và loại bỏ các chất thải khỏi hệ thống hô hấp.
Hơn nữa, khóc cũng có tác động đến hệ thần kinh của trẻ. Khi trẻ khóc, các tín hiệu thần kinh được truyền từ não đến các cơ và cơ quan để thực hiện các hành động khóc. Quá trình này giúp phát triển và tăng cường sự kết nối giữa các tế bào thần kinh trong cơ thể. Điều này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của hệ thần kinh.
Theo các chuyên gia, riêng đối với trẻ sơ sinh, việc khóc nhiều trong một thời gian dài đa phần là do bé đang cảm thấy khó chịu và bất an.
Trẻ nhỏ khóc vì muốn cho bố mẹ biết chúng muốn được đáp ứng một nhu cầu nào đó. Trên thực tế, việc khóc nhiều hoàn toàn không gây hại cho bé và thường gặp ở hầu hết những trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nếu trẻ khóc nhiều và kèm theo những biểu hiện bất thường thì bố mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay vì có thể trẻ đang gặp vấn đề >sức khỏe nào đó.
Ngoài ra, trẻ có các biểu hiện như sốt, bú kém hay bỏ bú, khóc quấy kèm theo nôn ói, tiêu chảy… cũng cần đưa tới cơ sở y tế để được thăm khám cụ thể.
Với những trường hợp trẻ khóc liên tục, không có khoảng nghỉ hoặc sau khi khóc trẻ lừ đừ, không đáp ứng với tương tác từ cha mẹ… cũng cần phải đi khám ngay.